F 35 UÇAKLARI NEDEN BU KADAR SIK DÜŞÜYOR ?

Gündem Manşet

21.11.2021

336

A⁺

A^-

Birkaç gün evvel İngiliz F-35 jetinin Akdeniz üzerindeki rutin operasyonlar sırasında denize düştüğü bildirildi. İngiliz Savunma Bakanlığı açıklamasında, “HMS Queen Elizabeth gemisinden kalkan uçağın pilotunun bu sabah Akdeniz’deki rutin uçuş sırasında meydana gelen arıza nedeniyle fırlatma koltuğunu kullanarak kendini kurtardığını” açıkladı.

İngilizler uçağın düşmesiyle yorum yapmayacaklarını, bu olay hakkında soruşturma başlattıklarını açıkladılar.

Bu kaza F-35 jetlerinin ne ilk kazası nede son kazası olacak. Biz biraz meraklı gazeteciler olarak araştırma yapıp, bu jetlerin üzerine kafa yormaya başlayınca ilginç bilgilere ulaştık.

23 Haziran 2014’te bir F-35A’nın motoru Eglin Hava Üssü’nde alev aldı. Pilot yara almadan kurtulurken, uçakta tahmini 50 milyon ABD doları hasar meydana geldi. Kaza, 3 Temmuz’da tüm uçuşların durdurulmasına neden oldu. Filo, uçuş zarfı kısıtlamaları ile 15 Temmuz’da uçuşa geri döndü. Haziran 2015’te USAF Hava Eğitim ve Öğretim Komutanlığı (AETC), parçaları fan muhafazasını ve üst gövdeyi kesen motorun fan modülünün üçüncü kademe rotorundaki arızayı suçlayan resmi raporunu yayınladı. Pratt & Whitneyikinci stator ile üçüncü rotor entegre kol contası arasındaki boşluğu artırmak için uzatılmış bir “ovma” uyguladı ve 2016 başlarında statorda ön hendek açmak için tasarım değişiklikleri yaptı.

İlk kaza 28 Eylül 2018’de Güney Karolina , Beaufort Deniz Piyadeleri Hava Üssü yakınlarında bir USMC F-35B’nin karıştığı ; pilot güvenli bir şekilde çıkarıldı. Kazanın nedeni hatalı bir yakıt tüpüne bağlandı; Tüm F-35’ler, tüplerin filo çapında incelenmesine kadar 11 Ekim’de yere indirildi. Ertesi gün, çoğu USAF ve USN F-35, incelemenin ardından uçuş durumuna geri döndü.

9 Nisan 2019’da Misawa Hava Üssü’ne bağlı bir JASDF F-35A , Pasifik Okyanusu üzerinde bir eğitim görevi sırasında Aomori Eyaletinin yaklaşık 84 mil (135 km) doğusunda radardan kayboldu . Pilot Binbaşı Akinori Hosomi, kaybolmadan önce tatbikatı iptal etme niyetini telsizle bildirmişti. ABD ve Japon donanmaları kayıp uçağı ve pilotu aradılar ve su üzerinde kazayı doğrulayan enkazı buldular; Hosomi’nin kalıntıları Haziran ayında bulundu. Buna karşılık, Japonya 12 F-35A’sını yere indirdi. Çin veya Rusya’nın onu kurtarmaya çalışabileceğine dair

Spekülasyonlar vardı; NS Japonya Savunma Bakanlığı, her iki ülkeden de “rapor edilen faaliyet” olmadığını duyurdu. F-35’in bir tehlike sinyali göndermediği ve uçak hızlı bir şekilde alçalırken pilotun herhangi bir kurtarma manevrası denemediği bildirildi. Kaza raporu nedeni pilotun uzaysal oryantasyon bozukluğuna bağladı.

19 Mayıs 2020’de 58. Avcı Filosundan bir USAF F-35A, Eglin Hava Üssü’ne inerken düştü. Pilot kendini kurtardı. Kaza, yorgunluğun neden olduğu pilot hatası, oksijen sisteminin tasarımı ile ilgili bir sorun ve uçağın daha karmaşık doğası ile ilgili bir sorunun yanı sıra, arızalı bir başa takılan ekrandan dikkatin dağılması ve aracın arızalanmasının bir kombinasyonuna bağlandı. Pilot girdilerine yanıt vermek için uçuş kontrol sistemi.

29 Eylül 2020’de bir USMC F-35B savaş uçağı, havadan havaya yakıt ikmali sırasında bir Deniz Piyadeleri KC-130 ile çarpıştıktan sonra California, Imperial County’de düştü. F-35B pilotu fırlatma sırasında yaralandı ve KC-130 bir tarlaya acil iniş yaptı.

17 Kasım 2021’de bir Kraliyet Hava Kuvvetleri F-35B, Akdeniz’deki rutin operasyonlar sırasında düştü. Pilot güvenli bir şekilde HMS Queen Elizabeth’e teslim edildi. Bir soruşturma başlatıldı. Kraliyet Donanması, yüzeyin 1,6 km altında olduğuna inanılan enkazın kurtarılması için mümkün olan en kısa sürede ABD’den yardım istedi. Operasyonun, uçağa büyük şişme çantalar bağlayarak yüzeye çıkarmak için derin su uzaktan kumandalı araçlarını içermesi bekleniyordu.

F-35 İsviçre için en iyi seçim mi? İnceleme soru işaretleri yaratıyor

İsviçre kurduğu bir komisyonla uzmanlarına F-35 jetlerine baştan aşağı inceletti. Çıkan sonuçlar hem düşündürücü hem de olumsuzdu. İsviçre Federal Konseyi ne zaman karar verecek?

Federal Konseyi bu raporlar rahatsız ediyor. Daha geçen hafta, ABD Başkanı Joe Biden, Cenevre’de İsviçre Konfederasyon Başkanı Guy Parmelin ile yaptığı görüşmede F-35 jetlerini İsvivre’nin satın alması için propaganda yaptı.

Demokrat Vekil Adam Smith için F-35 çok pahalı. Bu nedenle, F-35’in tüm

Demokrat Vekil Adam Smith için F-35 çok pahalı. Bu nedenle, F-35’in tüm servis ömrü boyunca ve dolayısıyla bakımda en iyi fiyat-performans oranını sunup sunmadığı oldukça şüphelidir. Amerikalılar çok farklı deneyimler yaşadılar. Savunma Komitesi Başkanı Demokrat Kongre Üyesi Adam Smith, bakım masraflarını “acımasız” olarak nitelendirdi.

F-35 ABD Savunma komitelerinin acımasız eleştirilerinden de kurtulamıyor. John Garamendi ve Donald Norcross bu komitelerin üyeleri artık F-35 için vergi mükelleflerinin paralarını artık daha fazla sokağa atamayacaklarını belirttiler. Projenin dipsiz kuyuya döndüklerini söylediler. Bu nedenle, 2022 mali yılında daha fazla F-35 sipariş etme planı her iki siyasetçi tarafından açıkça reddedildi.

F-35 ABD Hava Kuvvetleri’nin en pahalı programıdır. Program hesaplanan bütçenin üzerine çoktan çıktı. Dahası, tüm süresi boyunca yaklaşık 1,2 trilyon dolarlık hesaplanan bakım maliyetleriyle F-35, Savunma Bakanlığı tarihindeki en pahalı programdır. Ancak, planlanan özelliklerinin aşağısında kalmıştır.

F-35 serisinin bütün tiplerinde Pratt & Whitney’in F-135 turbo motoru çok hızlı ısındığından dolayı aşınma ve yıpranmalara neden oluyor. Bu da uçakta çeşitli sistemlerin devre dışı kalmasına neden oluyor. Bunun sonucu Uçaklar düşüyor. Düşmeyen uçaklarda bu parçaların değişmesi gerekiyor.. Yani aşağı yukarı her iki F-35 uçağından birinin maliyeti çift katına çıkıyor. Bunlar ABD Kurum Raporlarında belirtilmiş. Ayrıca uçağın bir saat tahminen hesaplanan uçuş fiyatı da 36 bin dolar.

Amerikan Hesap Ofisi olarak (Government Accountability Office,GAO) Türkçeye çevireceğimiz kurumun 22 Nisan 2020 raporunda uçakların %54’ünün uçuşa hazır olduğu belirtilmiş. Tabi ki birçok resmi raporda belirtilmesine rağmen ve ABD Temsilciler Meclisinde bu konu dillendirilmiş olsa da, üretici firma bütün bu olumsuzluklara kulaklarını kapamış durumdadır.

Kapalı kapılar arkasında böyle trilyonluk dolarlık projelerde ABD’de çok okus pokuslar döner. Bu onların problemi. Bizim problemimize gelince ülkemize F-35 ambargosu uygulanması büyük bir nimettir, fırsattır. Bu uçakları almak Türk halkının parasını sokağa atmaktır. Ülkemizin önümüzdeki senelerde daha büyük motorları ve kendi jetlerini üretecektir. Önemli olan o zamana kadar bu boşluğu daha akıllıca bir seçimle doldurmak.

Anlayana sivrisinek saz anlamayana davul az.