Sabir Boğda,Türkiye’yi Uygurlar hakkında yanıltmak isteyen Uygur Ayrılıkçılar var dedi

BOĞDA: “ORTA ASYA PAZARINA XINJIANG’DAN GİRELİM”

Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği (UYSİD) Başkanı Sabir Boğda, Türk girişimcilere Urumçi’yi Çin pazarına açılmanın merkezi gibi kullanmalarını öneriyor. Boğda, “Xinjiang, Türkiye ve Çin arasındaki ekonomik ilişkilerinde köprü görevi üstlenebilir” diyor.

Türkiye’ye yerleşip ticaret hayatına atılan Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’nin muhacirleri, 10 yıl önce güçlerini Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği (UYSİD) çatısı altında birleştirdi. Derneği, Türkiye’de her ölçekte iş yapan Uygur kökenli girişimcilerin dayanışmasını sağlamak amacıyla kurduklarını belirten UYSİD Başkanı Sabir Boğda, “2010’da Türkiye’yi ziyaret eden dönemin Çin Başbakanı Wen Jiabao bizden bir heyeti kabul edip görüştü. Bu görüşmeye sevinenler de oldu kızanlar da. Üst düzeydeki bu kabul ve görüşme dernek kurma noktasında doğru yolda olduğumuzu kanıtladı. O gün bu gündür Türkiye’yi Uygurlar hakkında yanıltmak isteyenlere karşı mücadele ediyoruz” diyor. Boğda, “Meseleye bölücülük temelinde değil, birlik içinde bakılırsa, Xinjiang bölgesi, Türkiye ve Çin arasındaki ekonomik ilişkilerinde ciddi köprü görevi üstlenebilir” diyor.

Türk Ticaret Merkezini kurdu

uygur Uyruklu Sabir Boğda, ülke halklarının birbirini tanımasında ticaretin önemli bir payı olduğundan hareketle, 2012 yılında Urimçi’de Türk mallarının satıldığı Türk Ticaret Merkezini hizmete açtıklarını söylüyor. “Burası açıldığında sadece Türk tekstil ürünlerinin satıldığı bir merkez değildi. Tam tersine, bu ürünlerin civar bölgelere de ulaştırılmasında öncü bir rol oynadı.

Şimdi oranın yönetimi biz de değil. Ancak buradan edindiğimiz deneyimden dolayı Xinjiang’da yeni merkezler açmak için yerel yöneticilerle görüşüyoruz. Orta Asya pazarına açılmak açısından Urumçi’nin büyük avantajları var, bu avantajı kullanmak zorundayız.”

2015’ten bu yana Çinle ortak karasal taşıma anlaşması konusunda çalışmalar yaptıklarını hatırlatan Boğda bu konuda şu bilgileri veriyor: “Bu taşımacılığı ben çok önemli görüyorum. Çünkü Türkiye Orta Asya’ya yılda ortalama 60 bin tır ihracat malı gönderiyor. Bunlar boş döndüğü için tırın maliyeti 12 bin doları buluyor. Oradan dolu gelirse taşıma maliyeti yarı yarıya düşecek. Böylece yarı fiyatına Bişkek’e ulaşacak. İpek Yolu projesi kapsamında Uygur Özerk Bölgesi’ne giden Çin’in bütün ihracat ürünlerine nakliye teşviki veriliyor. Anlaşma yaparsak, boş tırımızı Uygur bölgesine kadar götürüp Kaşgar’dan yükü alıp İstabul ya da Mersin’e ulaştırabiliriz. Buradan da Avrupa ve Ortadoğu’ya yüklediğimizde bölgenin en büyük lojistik ağımızı tamamlamış oluruz.”

Urumçi Türk girişimcilere neler sunuyor?

Sütlü ürünler üretilip Çin’in yakın bölgesine satılabilir,Helal et üretimine ağırlık verip, Çin’de ve bölgede pazarlanabilir, Markalı, tasarım tekstil ürünlerle coğrafyadaki pazarlara girilebilir,İşbirlikleriyle bölgenin en büyük lojistik gücü oluşturulabilir,Yakın coğrafyaya hitap eden ortak ticaret merkezleri kurulabilir.

Türkiye’deki ilk ulusal ve uluslararası nitelikli UYGUR iş adamları derneği olan UYSİD 26 Kasım 2010 da kurulmuştur. Kurucu başkanı Sabir Boğda, Divan Başkanı Dilşat Uyguroğlu ve Volkan Öztürk’tür. Derneğin Başlıca amacı Uygur iş adamlarının liderlik vasıflarını dayanışma ruhunu Çin’de ve yurtdışında sağlamak, bireysel ve beraber kalkınmalarına öncü olmak ve Çin Halk Cumhuiryetinde yaşamakta olan Uygur ve her millet iş adamının dış dünyaya açılmasına ve ticarete atılmasına, sosyo ekonomik düzeyinin gelişmesine katkıda bulunmak,

Türkiye persfektifinden yola çıkan UYSİD, Türkiyede yaşayan Uygurların ticari hayatı ve sosyal ekonomik düzeyinin gelişmesi ve Dünyanın her yanında olan Uygur iş insanlarının birlikte hareket etmelerinin sağlanması ve Çin Halk Cumhuriyeti Sincan Özerk bölgsinde yaşamakta olan uygur Türkleri ile birlik olarak Türkiye ve Çin arasında ilişkilerinin gelişmesinde katkı sağlamak ve geleneksel ipek yolunun tekrar faaliyete geçirmek amacıyla kurulmuş olup kuruluşundan bu yana Çin halk cumhuriyeti Sincan Otomom Bölge başkanı Nur Bekri ve Otonom Bölge başkan yardımcısı Sövket Emin, Sincan Otonom Bölgesi dini işler daire başkanı ve İslam Enistütüsü başkanı derneğimizi ziyaret etmiştir. Dış ilişkiler daire başkanı Muzaffer Macit ve Dış İlişkiler başkanı Ali Ablimit, Çin Halk Cumhuriyeti Büyükelçisi Mr Gong, İstanbul büyük Başkonsolosu Mr Zhang, Çin Dışişleri bakanı ve bakan yardımcısı ve Çinli bakan yardımcıları Marupi ve Lin Zhao Xhu ile ayrı ayrı derneğimizi ziyaret ve görüşme salanmıştır ve 2010 Ekim 9’da Çin Halk cumhuriyeti başbakanı Wen Jiabao ile dernek yetkililieri 35 dakika Istanbul Conrad Hotel’de görüşme yapılmıştır.

Uygur Özerk bölgesindeki ciddi ticari gelişmeler, oradaki Halkın kalkınması, Türk toplumuyla Uygur Toplumunun ve o coğrafyadaki insanların daha iyi bir koordinasyonla daha iyi paylaşım sağlaması amacında sizinle de tanışarak güç ve başarılarımızı birleştirmek isteriz.

‘UYGURLAR, TÜRK-ÇİN TİCARETİNDE ÖNEMLİ ROL OYNUYOR’

Aydınlık Gazetesi Yazarı Şule Perinçek’in Ulusal Kanal’da yayınlanan Yeni Ufuklar programında bu haftaki konuğu Uygur İşadamları Derneği Başkanı Sabir Boğda oldu. Türk-Çin ekonomik ve ticari ilişkilerinde Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’nin önemini vurgulayan Boğda, Uygurlar’ın bu ilişkilerdeki rolünü de anlattı.

Çin’in Türkiye yatırımlarında Uygurlar, aktif rol oynuyor. Uygur İş Adamları Derneği Başkanı Sabir Boğda, Sincan Uygur Özerk bölgesinin 2 ülke arasındaki ilişkilere desteğini anlattı.
Türkiye ve Çin arasındaki ekonomik ilişkilerinde Sincan Uygur Özerk bölgesi köprü görevi görüyor.

Çin’in Türkiye yatırımlarında Uygurlar, aktif rol oynuyor. Ekonomik ilişkilerin gelişmesindeki payı oldukça büyük.

Uygur İş Adamları Derneği Başkanı Sabir Boğda, Uygurların 2 ülke arasındaki ilişkilere desteğine değindi.

Boğda,yapılacak teşviklerle ekonomik ilşiklerin giderek güçleneceğini ifade etti.

Uygur İş Adamları Derneği Başkanı, Uygur Özerk bölgesinin sadece ticari ilişkilerde değil kültürel anlamda da bir köprü kurduğunu vurguladı.

Sabri Boğda, Çin’in Uygur Özerk bölgesine desteklerini de anlattı.

Türkiye ile Çin’in arasındaki ilişkiler kültürel ve siyasi boyutta olduğu kadar ekonomik olarak da büyümeye devam ediyor. Türkiye’nin Kuşak Yol İnsiyatifinin geçiş noktasında bulunması ve insiyatifin başlangıç noktası olan Sinciang Uygur Özerk Bölgesi ve buradaki Uygur halkıyla tarihi ve kültürel bağlarının da bulunması bu ilişkileri artırıyor. Şule Perinçek’in konuğu olan Boğda, Türk iş insanlarını Çin’de bekleyen fırsatları anlattı. 1988’den beri Türkiye’de yaşayan Urumçi doğumlu Boğda, bu ilişkilerde Uygurlar’ın önemli rol oynadığını da vurguladı. Özellikle turizm, tekstil, hazır gıda ve karasal taşımacılıkta büyük fırsatlar bulunduğunu vurgulayan Boğda şunları belirtti:

‘ORTAK İŞBİRLİKLERİNİ ARTIRMAMIZ LAZIM’

“Türkiye’de esnafın Çin’in her bölgesiyle ticaret yaptığını bunun da Uygur kardeşlerimiz sayesinde gerçekleştiğini görüyoruz. Burada Uygurlar’ın önemli rol oynadığını görüyoruz. Orta Asya’ya Türk Cumhuriyetlerine, Avrasya Koridoruna Türkiye’ye kadar uzanana karasal taşımacılığın ana noktası Sinciang Uygur Özerk Bölgesi. İpek yolunda Uygur Özerk Bölgesi olmazsa olmaz bir nokta. Burası ekonomik olarak çok gelişmiş bir bölge. 2012’de Cumhurbaşkanının ziyaretinde Fatih Altaylı’nın bir yazısı var; ‘Eğer gelişmemiş Urumçi böyleyse gelişmiş Pekin nasıldır’ o dönemdeki Urumçi’ye giderken herkesin düşüncesi bir Orta Asya’daki herhangi bir şehir gibi düşünmüşler. Geldikten sonra şaşırmış kalmışlar. Bunu nasıl Türkiye Cumhuriyeti’nin ortak istişaresiyle bölgede ne haklar katabiliriz? Bunu tartışmamız, ortak işbirliklerini artırmamız lazım. Bunun düşüncesindeyim. “Uygurlar 2 ülke arasındaki ticari alanda hep vardı. 2-3 bine yakın iyi Çince bilen, Çin’i çok iyi bilen, Türkiye’yi de öğrenmiş olan bir genç nesilden bahsediyoruz. Türkiye’deki iyi üniversiteleri bitirmiş arkadaşlarımız var. Şu anda Çinli devlet kuruluşlarında bine yakın gencimiz çalışıyor. Türkiye’de iyi yetişmiş bir Uygur çok önemli rol alabilecek bir aktör. Çünkü kültürel yakınlığı var. Türkiye’ye çok kolay adapte olabiliyor. Çinli firmalar genç arkadaşlarımızı işe alıyorlar ve istihdam sağlıyorlar. Şu anda bir enerji firmasının 200 milyon dolarlık bir yatırımının binde 5 ortağı bizim daha önce çalıştığımız bir öğrencimiz. Şuanda genel müdürlüğünü yapıyor. Türkiye’de 20 seneden beri mermer sektöründe çalışan bin küsur Uygur gencimiz var. Bunların çoğu mermer ocakları sahipleri, bazıları hala uluslararası mermer pazarlama işleri yapıyor. Birçoğu da Çin firmalarının Türkiye’deki direktörleri ve satış müdürleri. Turizm sektöründe de aynı şekilde. Rehber, resmi tercüman, asistan olarak 2 bine yakın gencimiz çalışıyor.

900 MİLYON DOLAR TİCARET HACMİ

“Ekonomi Bakanlığı’nın projesi olarak 2012’de bir deneme yaptık. 12 bin metrekare bir alanda bir Türk Ticaret merkezi kurduk. Bölgede Türk mallarına Türk ürünlerine aşırı müthiş bir talep var. Reklam yapmaya da gerek yok. Türk Ticaret Merkezi tabelasını astık. 2 ayda dükkanlar kiraya verildi. Türkiye’den bir ticaret heyeti götürdük. İkili anlaşma yaptırdık bölge halkıyla. Sadece tekstil olarak o dönemde 11 milyon dolar bölgesel ticaret. Bir sene sonra bu 900 milyon dolara çıktı. Turist olarak Uygur Kazak, Çinli karma bir grup geldi. 17-18 bin civarında. Bunlar da o damak zevkiyle kültürel olarak Türkiye’yi daha yakın gördüler. Herkes burada çok ciddi alışverişler yapıyor. Yanlarında Türkiye’de buldukları sabundan tutun zeytinyağına kadar bölgeye taşıma yaptılar. 2012’den 2017’ye kadar yıllık 900 milyon dolara yakın bir ticaret hacmi yakaladık. Biz de o kadar hızlı beklemiyorduk. Türk Ticaret erbaplarının orada yapabileceği yatırımlarla, bölgede Çin’in yapmak istediği belirli projelerle ortaklaşa hareket edersek çok ciddi başarılar elde edilebileceğine inanıyorum. Mesela tekstil. Çin’in tekstil merkezi Güneydoğu. Buradaki tekstil merkezlerini batıya yani Uygur Özerk Bölgesi’ne taşımaya başladılar. Türkiye Cumhuriyeti İhracatçılar Birliği (TCİB) yıllık ihracat tekstil hazır giyim sektöründe çok ön planda. Türkiye ile o bölgedeki üretim tesisleriyle biz öğretmenlik yapabiliriz. Çin’deki tasarıma biz renk katabiliriz. 2017’de bir Türk moda şenliği yaptık. TCİB ile. Müthiş bir organizasyon oldu. Hala Türkiye’den çok ciddi şekilde halı gidiyor bölgeye. Oradan da ipek halı geliyor. Tasarım konusunda Türkiye daha iyi. Çin hazır giyim sektöründe biraz pahalı. Türkiye’ye gelip Dünya markalarını Nişantaşı’nda Avrupa’dakinden daha ucuz alırız diye kat kat fazla alıyorlar. Hazır giyim sektöründe orada çok büyük bir açık var. Bu konuda çok iyi bir çalışma yapılabilir. HELAL GIDA BÜYÜK BİR SEKTÖR “Bir diğer önemli konu da gıda. Uygur Özerk Bölgesi Müslüman nüfusun yoğunluklu olduğu bir bölge olduğu için bütün Çin’in helal gıda ihtiyacını karşılayan bir bölge. Geleceğin helal gıda ihtiyaçlarını karşılayacak ciddi yatırımlar 15 seneden beri devam ediyor. Uygurlar’ın da üretim kapasitesini artıracak sanayi deneyimi yok. Çin’de peynir üretimi hepsi ithaldir. Salam vs tamamiyle helal gıda sertifikasıyla bölgede üretildiği zaman tüm Çin’deki turistik tesislerin ihtiyaçlarını karşılayacak. Çok büyük bir sektör.

KARASAL TAŞIMACILIK ÖNEMLİ

“2015’te Türk Ticaret Ataşesiyle bir çalışma yaptık: Çin ortak karasal taşıma anlaşması. Bununla biz bayağı uğraştık. Sonra belirli sebeplerden dolayı askıda kaldı yapılamadı. Bu taşımacılığı ben çok önemli görüyorum. Çünkü Türkiye Orta Asya’ya yılda ortalama 70 bin tır ihracat malı gönderiyor. Ama dönüş malı yok. Bu da bizim ihracatımızı engelliyor. İstanbul’dan çıkan bir tır Bişkek’e 14 bin dolara gidiyor. Dönüş malı olsaydı belki 21 tonluk bir araç 7 bin dolar artı maliyetle Bişkek’e ulaşmış olacaktı. Pekin’in İpekYolu projesini desteklemek kapsamında Uygur Özerk Bölgesi’ne giden Çin’in bütün ihracat ürünlerinin nakliye teşviki var. Sıfır maliyetle Urumçi’ye Kaşgar’a getirebiliyorsunuz. 7-8 ülkenin direkt başkentine bağlanabilen bir bölgeden bahsediyoruz. Bölge karasal taşımacılıkta çok önemli bir rol oynuyor. Boş tırımızı ortak anlaşma yaparak Uygur bölgesine kadar sokabilirsek Kaşgar’dan yükü yükleyip İstabul’a kadar taşıyıp da Mersin’den Avrupa’ya ve Ortadoğu’ya malı yükleme yapabildiğimiz zaman bu bölgedeki en büyük lojistik ağımız tamam olur.”

“ÇİN İLE TÜRKİYE ARASINDA BİR KÖPRÜ GİBİYİZ”

Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (ÇHSDK) Ulusal Komitesi Yıllık Toplantısı’nda her yıl yeni yüzler çıkıyor. ÇHSDK üyesi olmayan bu kişiler, önerge ortaya koyamazken, teklifte bulunabiliyor.

ÇHSDK 12. Ulusal Komitesi 3. Toplantısı’na yurtdışından iştirak eden Türkiye-Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği Başkanı Sabir Bogda, dün CRI muhabirine yaptığı açıklamada, milli dayanışmayı güçlendirme politikasında ısrar edilmesi gerektiğini kaydetti.

Çin uyruklu bir Türkiye vatandaşı Sabir Bogda, bu defaki toplantının iştirak grubuna davet edilen isimlerden biri. Uzun müddet yurt dışında yaşamış ve çalışmış olan Bogda, devletin istikrarının ve gelişmesinin, yurt dışındaki Çinli göçmenlerin çıkarlarıyla sıkı bağlantılı olduğunu söylüyor:

“Çin’in başarıları dünyada nadir görülen bir durum”

“Çin’in ekonomik kalkınması dünyada çok az örneği olan bir model. Bu model çok güçlü bir yapıyla son yirmi senede zirveye ulaştı. Tabii bu gelişmelerden bütün halkın faydalanması da büyük bir başarı. 56 etnik grubun bir arada yaşadığı “Zhong Hua” dediğimiz birlik ve beraberlik modeli dünyada çok nadir görülen bir modeldir.”

Bogda, “Az sayıda Batılı ülke ve muhtelif basın organları, ‘Çin tehdidi’ diye bir söylenti ortaya atarak Çin’i karalamaya çalışıyor. Bu asılsız bir söylenti. Şu an Çin ekonomisi düşüş baskısıyla karşılaşmasına rağmen yine de makul bir seviyede; Çin hükümeti, reformun derinleştirilmesi ve sektörel yapının ayarlanması, ekonomik ve toplumsal gelişmenin yeni normal düzene uyum sağlaması için çaba göstermekte. Son yıllarda ‘Doğu Türkistan’ terör örgütü gibi unsurlar, yurt dışındaki Çin karşıtı güçlerle birlikte, Çin içinde terör eylemleri yaptı. Bunlar, Çin’in huzur ve dayanışmasına en büyük tehdit” sözlerini kullandı.

İstikrarın, ekonomik gelişmenin temeli olduğunu vurgulayan Bogda, merkezi hükümetin, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’nde atılım niteliğinde gelişme kaydedilmesine büyük destek sağladığını ifade etti.

Bogda, ülke genelinde uygulanan Xinjiang’a yardım politikası ve Cumhurbaşkanı Xi’nin ortaya koyduğu “Bir Kuşak – Bir Yol” stratejisinin, Xinjiang’ın hızlı gelişmesine elverişli bir ortam yaratarak, milli dayanışmayı pekiştirmeye başladığını sözlerine ekledi.

Türkiye-Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği Başkanı Sabir Bogda, milli dayanışma için ekonomi geliştirilirken, eğitim ve kültür gibi alanlarda da eş zamanlı adımlar atılması gerektiğini savunuyor:

“Parasal kalkınma tamamıyla başarı anlamına gelmiyor. Kimlik mesuliyeti gibi birçok konunun bununla beraber yürütülmesi gerekiyor. 1985’ten 2015’e kadar 30 yıllık bir hızlı gelişme süreci yaşandı, tabii azınlıkların kültür ve inanç konularında dünyadaki yeni gelişmelere adapte olamadığı noktalar da oluyor. Bu adaptasyonun sağlanması için çalışmalar yapılması gerektiğini düşünüyorum. Birlik ve beraberlik sağlanarak iç meselelerimiz için daha güzel çözümler yaratılması gerektiğini düşünüyorum.”

Bogda, Xinjiang’ın az gelişmiş bazı bölgelerinde yaşayan halkın Çince bilmediğini hatırlattı. Merkezi hükümetin politikalarından haberdar olmayan bu bölgelerdeki gençler, terör örgütlerinin kucağına düşerek kolayca suç işleyebilir. Bu nedenle, Xinjiang’da çift dilli Uygurca ve Çince eğitim güçledirilmeli.

Çin-Türkiye ilişkileri bölgenin gelişmesi için önemli

Türkiye ile Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi arasında kültürel ortaklıklar var. Bu nedenle, Çin-Türkiye ilişkilerinin geliştirilmesi, Xinjiang’ın istikrarı ve gelişmesi için büyük önem arzediyor. Sabir, Bogda’nın içinde bulundğu Uygurların oluşturduğu bir dernek olan Türkiye Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği, Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ve kültürel temasın, iki ülke arasındaki dostluk ilişkilerin geliştirilmesinde aktif rol oynamaya çalışıyor.

Sabir Bogda, 2012 yılında Urumçi’de 8 bin metrekarelik bir alanda Türk Malları Ticaret Merkezi açtıklarını belirterek, ticaret ve kültür etkinlikleri düzenleyerek halklar arasında teması artırdıklarını kaydetti. Bogda ayrıca derneğin Xinjiang bölgesinin ve Çin’in gelişmesiyle ilgili gerçek durum hakkında Türk halkına bilgi verdiğini ifade etti:

“Sadece Xinjiang halkına hitap ettiğimizi söylemek yanlış olur, her sene Çin içinde seyahat eden 3 milyon turist de var. Bir de bizim ticaret ve kültür merkezimiz var. Kültür Bakanlığımızın verdiği CD ve diğer tanıtım malzemelerini de orada kullanıyoruz. Bir eğitim merkezimiz var, orada da Türkiye’deki üniversitelerle ilgili görüşmelere destek veriyoruz. Aynı zamanda Çin kamuoyunda Türk kültürünü tanıtıyoruz ve iki kültür arasında köprü vazifesi görüyoruz.”

ÇHSDK 12. Ulusal Komitesi 3. Toplantısı’na davet edildiği için büyük gurur duyan Sabir Bogda, bu onuru her zaman taşıyacağını belirtti.

Bogda, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 2013 yılında ortaya koyduğu “Bir Kuşak – Bir Yol” stratejik düşüncesinin, bölge ülkelerinin desteğini kazandığını ve projenin istikrarlı bir şekilde yürütüldüğünü hatırlattı. Bogda, Çin’in ve İpek Yolu ülkelerinin ortak gelişmesi ve ortak refahı için çaba göstermeye devam edeceğini söyledi.

BOĞAZIN SERİN SULARI, UYGUR DANS RÜZGARI İLE DALGALANDI!

Çin Halk Cumhuriyeti Büyük Elçiliği ve Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin katkıları ile 18 -19 Kasım’da İstanbul’a gelen Uygur Dans ve Müzik Topluluğu, muhteşem gösterileri ile tüm izleyicilerin gönlünde taht kurmayı başardı! Sanatın tüm dünya insanlarını kapsayan ve bütünleştiren uluslarası dili, Türk, Uygur, Çin ve birçok farklı halkı biraraya getirdi. Gecede, izleyicilere unutulmaz bir gösteri sunan Uygur Dans ve Müzik Topluluğu’nun çok değerli sanatkarları ile birlikte, seyirciler kimi zaman hareketli danslar sayesinde kendilerini sahnede dans ederken, kimi zaman da duygulu nameler sırasında göz yaşları ve coşku içinde buldular.

Gecenin düzenlenmesinde büyük katkıları olan Uygur Sanayici ve İş Adamları Derneği Başkanı Sabir Boğda, tüm Uygur halkının sıla özlemini bir nebze olsun dindirebildiği ve Türkiye’deki vatandaşlarına, bu gurbet hayatında, 2 saat için de olsa kendilerini vatanlarındaymış gibi hissettirebildiği için, hem değerli sanatçılardan hem de izleyicilerden büyüş alkış aldı. Uygur işadamlarından Aziz Alemdar, Celil Taş, Mehmet Niyaz Kaştaş ve Abdulrakip Kucar da gece sonunda sanatçılarımızı Turk misafirpervelerliğine yakışır şekilde ağarladılar. Bu organizasyonun her yıl geleneksel hale getirilmesi ve 2012 yılında düzenlenecek Türk Dünyası Kültür Şenliğinde Uygur Özerk Bölgesinin de sanat ve sanatçıları ile temsil edilmesi planlanmaktadır.

UYGUR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ TÜZÜĞÜ

DERNEĞİN ADI VE MERKEZİ

MADDE 1- Derneğin Adı: “UYGUR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ” dir. Kısa adı “UYSİD” dir. Derneğin merkezi İSTANBUL’dur. Derneğin Tebligat Adresi: Cumhuriyet Caddesi No: 47/2 Beler Palas Apartmanı Beyoğlu /İstanbul Dernek, yurt içinde ve yurt dışında şube açabilir. Uluslar arası faaliyette bulunabilir.

DERNEĞİN AMACI VE BU AMACI GERÇEKLEŞTIRMEK İÇİN DERNEKÇE SÜRDÜRÜLECEK ÇALIŞMA KONULARI VE BİÇİMLERİ İLE FAALİYET ALANI

MADDE 2- Dernek, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Çin Halk Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve diğer ülkelerde yaşayan Uygur işadamlarının planlı, sürdürülebilir bir yardımlaşma ve dayanışma çatısı altında buluşmasını sağlamak, işbirliği ve eşgüdüm oluşturmak, güçlü bir iletişim ve paylaşım ağı kurmak, sivil toplum algısını geliştirilmek, üyelerin kişisel ve kurumsal ve mesleki gelişiminin desteklenmesi amacıyla çalışmalar yapmak veya bu konuda faaliyet gösteren kişi ve kuruluşlara destek vermek, girişimci ruha sahip gençleri iş hayatına yönlendirmek ve desteklemek, imkânı olmayan yoksul çocuklara tahsil ve burs imkanı sağlamak, amaç ile sınırlı olmak üzere elde edilen görüş ve önerileri karar alıcılar ile paylaşmak, amaç ile uyumlu olmak kaydı ile sosyal ve kültürel faaliyetler yapmak, Uygur halkının yoğunlukla yaşadığı Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti halkları arasında diyalog ve inisiyatif geliştirmek amacı ile kurulmuş, hukukun üstünlüğü ilkesine, demokratik toplumun gereklerine saygılı ve bağlı bir dernektir.

DERNEKÇE SÜRDÜRÜLECEK ÇALIŞMA KONULARI VE BİÇİMLERİ

1-Amacın sağlanması için faaliyetlerinin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi için araştırmalar yapmak,
2-Kurs, seminer, konferans ve panel gibi eğitim çalışmaları düzenlemek,
3-Amacın gerçekleştirilmesi için gerekli olan her türlü bilgi, belge, doküman ve yayınları temin etmek, dokümantasyon merkezi oluşturmak, çalışmalarını duyurmak için amaçları doğrultusunda gazete, dergi, kitap gibi yayınlar ile üyelerine dağıtmak üzere çalışma ve bilgilendirme bültenleri çıkarmak,
4-Amacın gerçekleştirilmesi için sağlıklı bir çalışma ortamını sağlamak, her türlü teknik araç ve gereci, demirbaş ve kırtasiye malzemelerini temin etmek,
5-Gerekli izinler alınmak şartıyla yardım toplama faaliyetlerinde bulunmak ve yurt içinden ve yurt dışından bağış kabul etmek,
6-Tüzük amaçlarının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek amacıyla iktisadi, ticari ve sanayi işletmeler kurmak ve işletmek,
7-Üyelerinin yararlanmaları ve boş zamanlarını değerlendirebilmeleri için lokal açmak, sosyal ve kültürel tesisler kurmak ve bunları tefriş etmek,
8-Üyeleri arasında beşeri münasebetlerin geliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli toplantılar, konser, balo, tiyatro, sergi, spor, gezi ve eğlenceli etkinlikler vb. düzenlemek veya üyelerinin bu tür etkinliklerden yararlanmalarını sağlamak,
9-Dernek faaliyetleri için ihtiyaç duyulan taşınır, taşınmaz mal satın almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek ve taşınmazlar üzerinde ayni hak tesis etmek,
10-Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi durumunda vakıf kurmak, federasyon kurmak veya kurulu bir federasyona katılmak, gerekli izin alınmak suretiyle, derneklerin izinle kurabileceği tesisleri kurmak,
11-Uluslararası faaliyette bulunmak, yurt dışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve bu kuruluşlarla proje bazında ortak çalışmalar yapmak veya yardımlaşmak,
12-Derneğin amacını gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, işçi ve işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım almak ve adı geçen kurumlara maddî yardımda bulunmak,
13-Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütmek,
14-Dernek amaçları doğrultusunda ihtiyaç sahipleri için yiyecek, giyecek gibi zaruri ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sandık kurmak,
15-Gerekli görülen yerlerde şube ve temsilcilikler açmak,
16-Derneğin amacı ile ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer derneklerle veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek için plâtformlar oluşturmak,

DERNEĞİN FAALİYET ALANI

Dernek, Ekonomik,sosyal,kültürel ve mesleki alanda faaliyet gösterir.

ÜYE OLMA HAKKI VE ÜYELİK İŞLEMLERİ

MADDE 3- Fiil ehliyetine sahip bulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu doğrultuda çalışmayı kabul eden ve Mevzuatın öngördüğü koşullarını taşıyan her gerçek ve tüzel kişi üç asil üyen tarafından takdim edilmek kayıt ve şartı ile bu derneğe üye olma hakkına sahiptir. Ancak, yabancı gerçek kişilerin üye olabilmesi için Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olması da gerekir. Onursal üyelik için bu koşul aranmaz. Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir. Derneğin asıl üyeleri, derneğin kurucuları ile müracaatları üzerine yönetim kurulunca üyeliğe kabul edilen kişilerdir. Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli destek sağlamış bulunanlar, yönetim kurulu kararı ile onursal üye olarak kabul edilebilir. Derneğin şubesi açıldığında, dernek merkezinde kayıtlı bulunanların üyelik kayıtları şubelere aktarılır. Yeni üyelik müracaatları şubelere yapılır. Üyeliğe kabul ve üyelikten silinme işlemleri, şube yönetim kurulları tarafından yapılır ve en çok otuz gün içinde bir yazıyla Genel Merkeze bildirilir. Dernek asil üyeliğine kabul edilen üye, ilk genel kurulda oy kullanamaz. Ancak müteakip genel kurullarda oy kullanma hakkına sahip olur.

ÜYELİKTEN ÇIKMA

MADDE 4- Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez.

ÜYELİKTEN ÇIKARILMA

MADDE 5- Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller.
1-Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,
2-Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
3-Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını altı ay içinde ödememek,
4-Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.
5-Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak,
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılabilir. Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez.

DERNEK ORGANLARI

MADDE 6- Derneğin organları aşağıda gösterilmiştir.
1-Genel Kurul,
2-Yönetim Kurulu,
3-Denetim Kurulu,

DERNEK GENEL KURULUNUN KURULUŞ ŞEKLİ, TOPLANMA ZAMANI VE ÇAĞRI VE TOPLANTI USULÜ

MADDE 7- Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden; şubenin doğal delegeleri ile şubede kayıtlı üyeler tarafından seçilmiş delegelerden oluşur.
Genel kurul;
1-Bu tüzükte belli edilen zamanda olağan,
2-Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.
Olağan genel kurul, 2 yılda bir, Aralık ayı içersinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır. Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır. Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hâkimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.

ÇAĞRI USULÜ

Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az on beş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz. Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır. Genel kurul toplantısı, bir defadan fazla geri bırakılamaz.

TOPLANTI USULÜ

Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa, durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir. Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur. Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur. Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur. Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler, genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır. Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.

GENEL KURULUN OY KULLANMA VE KARAR ALMA USUL VE ŞEKİLLERİ

MADDE 8- Genel kurulda, aksine karar alınmamışsa, yönetim ve denetim kurulu üyelerin seçimleri gizli oylama ile diğer konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli oylar, toplantı başkanı tarafından mühürlenmiş kâğıtların veya oy pusulalarının üyeler tarafından gereği yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılması ile toplanan ve oy vermenin bitiminden sonra açık dökümü yapılarak belirlenen oylardır. Açık oylamada, genel kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır. Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu kadar ki, tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir.

TOPLANTISIZ VEYA ÇAĞRISIZ ALINAN KARARLAR

Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.

GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ

Madde 9-Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır.
1-Dernek organlarının seçilmesi,
2-Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,
3-Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası,
4-Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi,
5-Derneğin diğer organlarının denetlenmesi ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle onların görevden alınması,
6- Üyeliğin reddi veya üyelikten çıkarma hakkında verilen yönetim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazların incelenmesi ve karara bağlanması,
7-Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
8-Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip aynen veya değiştirilerek onaylanması,
9-Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi,
10-Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasının kararlaştırılması,
11-Derneğin şubelerinin açılmasının kararlaştırılması ve açılmasına karar verilen şube ile ilgili işlemlerin yürütülmesi hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
12-Derneğin uluslar arası faaliyette bulunması, yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak katılması veya ayrılması,
13-Derneğin vakıf kurması,
14-Derneğin fesih edilmesi,
15-Yönetim kurulunun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması,
16-Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerin görülmesi ve yetkilerin kullanılması,
17-Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi,

YÖNETİM KURULUNUN TEŞKİLİ, GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 10- Yönetim Kurulu beş asıl ve beş yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye’yi belirler. Yönetim kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.

YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ

Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir.
1-Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden birine veya bir üçüncü kişiye yetki vermek,
2-Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak,
3-Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak,
4-Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek,
5-Genel kurulun verdiği yetki ile şube açmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
6-Derneğin şubelerinin denetlenmesini sağlamak,
7-Gereli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak,
8-Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
9-Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
10-Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
11-Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek,
12-Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dâhilinde her çeşit kararı almak ve uygulamak,
13-Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,

DENETİM KURULUNUN TEŞKİLİ, GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 11- Denetim Kurulu, iki asıl ve iki yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde, Genel Kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.

DENETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ

Denetim Kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.Denetim kurulu, gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.

DERNEĞİN GELİR KAYNAKLARI

MADDE 12- Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
1-Üye aidatı: Üyelerden giriş ödentisi olarak 250 TL, aylık olarak 50.TL aidat alınır. Bu miktarları artırmaya veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir,
2-Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak üzere şubeler tarafından tahsil edilen üye ödentilerinin %50’si altı ayda bir genel merkeze gönderilir,
3-Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar,
4-Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
5-Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
6-Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar,
7-Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
8-Diğer gelirler.

DERNEĞİN DEFTER TUTMA ESAS VE USULLERİ VE TUTULACAK DEFTERLER

MADDE 13- Defter tutma esasları; Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brüt gelirin Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen haddi aşması durumunda takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre defter tutulur. Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönülebilir. Yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutulabilir. Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutulur.

KAYIT USULÜ

Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur.

TUTULACAK DEFTERLER

Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur.
a) İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1-Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
2-Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.
3-Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.
4-Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.
5-İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.
6-Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.
b) Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1-(a) bendinin 1, 2, 3 ve 6. alt bentlerinde kayıtlı defterler bilanço esasında defter tutulması durumunda da tutulur.
2-Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

DEFTERLERİIN TASDİKİ

Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler kullanmaya başlamadan önce il dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

GELİR TABLOSU VE BİLANÇO DÜZENLENMESİ

İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yılsonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da belirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda ise, yılsonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.

DERNEĞİN GELİR VE GİDER İŞLEMLERİ

MADDE 14- Gelir ve gider belgeleri; Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer. Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için (Dernekler Yönetmeliği EK-13’te örneği bulunan) “Gider Makbuzu” düzenlenir. Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-14’te örneği bulunan) “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te örneği bulunan) “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.

Alındı Belgeleri

Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de gösterilen biçim ve ebatta) yönetim kurulu kararıyla, matbaaya bastırılır. Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda, Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.

Yetki Belgesi

Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği EK- 19’da örneği bulunan) “Yetki Belgesi “ dernek tarafından üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimlerine verilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikler yönetim kurulu başkanınca, on beş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir. Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetki belgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelir tahsil etmeye başlayabilirler. Yetki belgesinin kullanımı, yenilenmesi, iadesi ve sair hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.

Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi

Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

BEYANNAME VERİLMESİ

MADDE 15-, Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yılsonu itibarıyla sonuçlarına ilişkin (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de sunulan) “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı tarafından ilgili mülki idare amirliğine verilir.

BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

MADDE 16- Mülki amirliğe yapılacak bildirimler;

Genel Kurul Sonuç Bildirimi

Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği EK-3 te sunulan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi” ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından ilgili mülki idare amirliğine bildirilir:

Genel kurul sonuç bildirimine;

1-Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği,
2-Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği eklenir.

Taşınmazların Bildirilmesi

Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-26’da sunulan) “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.

YURT DIŞINDAN YARDIM BİLDİRİMİ

Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardım alınmadan önce (Dernekler Yönetmeliği EK-4’te belirtilen) “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi” iki nüsha olarak doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar. Bildirim formuna, yurt dışından yardım alınması hususunda alınmış yönetim kurulu kararı örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstra ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.

Kamu Kurum ve Kuruluşları İle Birlikte Yürütülen Ortak Projelerle ilgili Bildirim

Derneğin görev alanına ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile yürüttüğü ortak projelerle ilgili olarak yapılan protokol ve projenin örneği (Dernekler Yönetmeliği EK-23’de gösterilen) “Proje Bildirimi”ne eklenerek, protokol tarihini izleyen bir ay içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine verilir.

Değişikliklerin Bildirilmesi

Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik (Dernekler Yönetmeliği EK-24’te belirtilen) “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler (Dernekler Yönetmeliği EK-25’te belirtilen) “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir. Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.

DERNEĞİN İÇ DENETİMİ

MADDE 17- Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

DERNEĞİN BORÇLANMA USULLERİ

MADDE 18- Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak ta yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.

DERNEĞİN ŞUBELERİNİN KURULUŞU

MADDE 19- Dernek, gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, Dernekler Yönetmeliği’nde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şube açılacak yerin en büyük mülki amirliğine verir.

ŞUBELERİN GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 20- Şubeler, tüzel kişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.

ŞUBELERİN ORGANLARI VE ŞUBELERE UYGULANACAK HÜKÜMLER

MADDE 21- Şubenin organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu’dur. Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek, denetim kurulu ise iki asıl ve iki yedek üye olarak şube genel kurulunca seçilir. Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgili diğer hükümler, mevzuatın öngördüğü çerçevede şube’de de uygulanır.

ŞUBELERİN GENEL KURULLARININ TOPLANMA ZAMANI VE GENEL MERKEZ GENEL KURULUNDA NASIL TEMSİL EDİLECEĞİ

MADDE 22- Şubeler, genel kurul olağan toplantılarını genel merkez genel kurulu toplantısından en az iki ay önce bitirmek zorundadırlar. Şubelerin olağan genel kurulu, 2 yılda bir, Eylül ayı içersinde, şube yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır. Şubeler, genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve dernek genel merkezine bildirmek zorundadırlar. Şubeler, genel merkez genel kurulunda seçimlik ve doğal delegelerle temsil edilir. Şubelerin yönetim ve denetim kurulu başkanları doğal delege olarak, şubede kayıtlı her yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye sayısı 10’dan fazla veya toplam üye sayısı 20’ den az ise bu üyeler içinde bir olmak üzere seçilecek delegeler de seçimlik delege olarak, şubeyi temsilen genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir. Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegeler katılır. Genel merkez yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genel kuruluna katılır, ancak şube adına delege seçilmedikleri sürece oy kullanamazlar. Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkez yönetim veya denetim kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.

TEMSİLCİLİK AÇMA

MADDE 23- Dernek, gerekli gördüğü yerlerde, dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla, yönetim kurulu kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Temsilcilik, dernek genel kurulunda temsil edilmez. Şubeler temsilcilik açamazlar.

MADDE 24- Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir. Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel Kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.

DERNEĞİN FESHİ VE MAL VARLIĞININ TASFİYE ŞEKLİ

MADDE 25- Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir. Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel Kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.

TASFİYE İŞLEMLERİ

Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde, dernek adında “Tasfiye Halinde UYGUR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ” ibaresi kullanılır. Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir. Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır. Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur. Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.

HÜKÜM EKSİKLİĞİ

MADDE 26- Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda, Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 1- İlk genel kurulda dernek organları oluşturulana kadar, derneği temsil edecek ve dernekle ilgili iş ve işlemleri yürütecek olan geçici yönetim kurulu üyeleri aşağıda belirtilmiştir.