Geri dönüşüm – İleri dönüşüm – Aşağı dönüşüm

Geri dönüşüm, hem dünyada sınırlı miktarda var olan kaynaklardan en iyi şekilde yararlanmak hem de enerji ve para tasarrufu sağlamak açısından son derece önemli.

Ancak en önemli amacı, ömrünü tamamlayan ürünlerin çöp sahalarında birikmesini, buralardan da topraklar, okyanuslar gibi farklı ekosistemlere taşınarak buralarda kirliliğe yol açmasını ve biyoçeşitliliğe zarar vermesini engellemek.

Kısacası geri dönüşüm, atabileceğiniz en basit, fakat en çevre dostu adımlardan biri.

Geri dönüşüm; ileri dönüşüm (upcycling) ve aşağı dönüşüm (downcycling) olarak sıkılıkla iki şekilde karşımıza çıkıyor.

Kullanmadığınız ya da eski bir malzemeyi, yaratıcı bir tasarım ile daha kaliteli, sağlam, veya kullanışlı bir hale getirerek yeni bir ürün ortaya koyduğunuzda ileri dönüşüm yapmış oluyorsunuz. Ahşap meyve kasalarını birbirine monte edip boyayarak bir kitaplık yapmayı, kırılan bir kupanın parçalarını yapıştırarak kalemlik yapmayı düşündüyseniz, ileri dönüşüm fikrine aşina olduğunuzu söyleyebiliriz.

Ancak ömrünü tamamlayan bir malzeme, kendisinden daha az değerli bir ürüne dönüştürülüyorsa, bu da aşağı dönüşüm olacaktır. Geri dönüştürüldüğünde kalitesini kaybeden kağıt ve plastik gibi ürünler, aşağı dönüşümde en çok yer alan maddelerdendir. Kitapların ambalaj kağıtlarına dönüştürülmesi de aşağı dönüşüm için yerinde bir örnek olacaktır.

İleri dönüşümde, uzun bir süre kullanabileceğiniz bir ürün ortaya çıkacak ve bu da hammaddenin kullanım ömrünü uzatacaktır. Bu açıdan, daha kısa ömürlü ve daha kalitesiz bir madde ortaya çıkaran aşağı dönüşümden daha çok tercih sebebidir.