İBB İştirakı İSTAÇ AŞ.Gümüşhane’de Anahtar teslimi Bilim ve Sanat Merkezi yapmış

Ekrem İmamoğlu Başkanlığında yönetilen İBB İştirakı İSTAÇ İSTANBUL ÇEVRE YÖNETİMİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ Türk Ticaret Kanununa göre kurulan Ananim Şirket olarak,Şirket Ana sözleşmesinde yazılı bulunan faaliyetler dışarsına çıkarak Kanun ve yasalarıda tanımayarak Meclisten hiç bir karar ve yetki almadan İstanbul’luya Hizmet için kurulan İstaç Anonim Şirketi, 16 Milyon İstanbulunun parasıyla Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu‘nun talimatıyla Gümüşhane’de Bilim ve Sanat merkezi yapmış.

16 Milyon İstanbul’lunun KDV dahil toplam 54.276.181,69 TL parası Ekrem İmamoğlu Talimatıyla yapılmış.

İBB Başkanı İmamoğlu’nun özel proje yapılması talimatının ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSTAÇ AŞ   tarafından Gümüşhane tarihi evleri mimari referans alınarak özel bir konsept proje çalışıldı.

İBB’ye ait bir şirket olan İSTAÇ AŞ’nin başka bir şehirde üstelik kendi görev alanı ile ilgisi olmayan bir bina yaptırarak bunu tefriş etmesinin yasal açıdan bir dayanağı bulunmamaktadır.

İSTAÇ AŞ, kamu kaynağı kullanarak faaliyetlerini gerçekleştiren, Türk Ticaret Kanunu’na tabi, kâr amacı güderek çalışan, tüzel kişiliğe sahip bir anonim şirkettir. Şirketin tabi olduğu mevzuat gereğince, müdürler ve yönetimle görevli kişiler Şirketin menfaatini gözetmekle yükümlüdür.

Söz konusu “Bilim ve Sanat Merkezi”nin yapım maliyetlerine katlanılması ve ihtiyaç duyulan tefrişat malzemelerinin şirket bütçesinden karşılanması Şirketin kuruluş amacı ve faaliyet konusu ile uyuşmadığı gibi Şirket bütçesinden söz konusu işler kapsamında KDV dahil toplam 54.276.181,69 TL gidere katlanılmış olmasının da Şirket menfaatleriyle bağdaşmadığı değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde Şirketin; yöneticilerinden, çalışanlarından ve ortaklarından ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olduğu göz önünde bulundurularak, öncelikle şirket menfaatlerinin gözetilmesi, faaliyet alanları ile ilgili ve kuruluş amacına uygun harcamalarda bulunulması, Şirket menfaatine uygun olmayan her türlü eylemden kaçınılarak, şirket kaynaklarının kullanılmasında basiretli bir iş adamı gibi hareket edilmesi gerekmektedir.

İstaç İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 2022 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu nun 29 cu sayfasında ;

BULGU 10: Şirket Kaynaklarının Şirketin Amacı ve Konusu Dışında Kullanılması

Gümüşhane ilinde yapımı gerçekleştirilen Bilim ve Sanat Merkezi binasının şirket kaynaklarından karşılanarak inşa ettirildiği ve inşası tamamlanan binaya ilişkin alımı yapılan tefrişat malzemelerinin de şirket bütçesinden karşılandığı görülmüştür.
İSTAÇ AŞ, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 125’inci maddesine göre tüzel kişiliği bulunan bir sermaye şirketi olup; 21.05.2013 tarih ve 8324 sayılı ticaret sicil gazetesinde şirketin ana sözleşmesi tadil edilerek Şirketin kuruluş amacı ve konusu: “Başta İstanbul ili sınırları dahilinde olmak üzere, yurt içinde ve yurt dışında her türlü atığın toplanması,taşınması biriktirilmesi, ayrıştırılması, laboratuvarda tahlil ve analiz edilmesi, termik, biyolojik vb. gibi mevzuatın öngördüğü şekillerde bertarafı ve geri kazanımı; kıyıların ve denizlerin temizlenmesi, deniz araçlarından kaynaklanan atıkların toplanması, taşınması, bertarafı ve geri kazanımı, caddelerin, meydanların ve yolların elle veya mekanik araçlarla süpürülmesi,yıkanması ve temizlenmesi; atıklardan elektrik enerjisi üretimi, çevre danışmanlık ve müşavirlik hizmetleri verilmesi, çevrenin korunması ve çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerinde bulunulması ve bu tür faaliyetlerin desteklenmesi; yukarıda sayılan faaliyetlerle ilgili her türlü tesis ve organizasyonların kurulması, işletilmesi ve 3.şahıslar eliyle işletilmesi” şeklinde ifade edilmiştir.

6102 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesine göre belediye tarafından ticari şekilde işletilmek üzere kurulan kuruluşlar tacir sıfatına haizdir ve Kanun’un 18’inci maddesinde belirtildiği üzere her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekmektedir.
Aynı Kanun’un 626’ncı maddesinde ise müdürler ve yönetimle görevli kişilerin görevlerini özen göstererek yerine getirmesi gerektiği ve şirketin menfaatlerini, dürüstlük kuralı çerçevesinde gözetmekle yükümlü oldukları belirtilmiştir.
Buna göre; Şirketin kuruluş amacına uygun olarak ana sözleşmesinde belirtilen konularda faaliyette bulunması ve katlandığı giderlerin kar elde etmek amacıyla bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesiyle ilgili olması gerekmektedir.

Merhum Mustafa Canlı’nın anısını  YAŞATMAK İSTEYENLER kendi aralarında para toplayarak  KDV dahil toplam 54.276.181,69 TL’yi  İSTAÇ kasasına geri iade etsin !…. 

Şirketin 05.05.2021 tarih ve 2021/68 numaralı yönetim kurulu kararında; “Görevi başında iken vefat eden şirketimizin eski genel müdürü Mustafa CANLI’nın adını ve anısını yaşatmak amacıyla Gümüşhane’de Valilik tarafindan tahsis edilecek taşınmaz üzerinde “Mustafa Canlı Bilim Sanat Merkezi” adıyla bir eğitim hizmet binasının şirketimiz tarafından yaptırılarak Milli Eğitim Bakanlığına devredilmesine ilişkin Gümüşhane Valiliği ile protokol imzalanması ve protokolün icrası bağlamında Bakanlıkça belirlenecek tip projeye uygun uygulama projelerinin hazırlanması, yapımı için ihale işlemlerinin gerçekleştirilmesi,
ihalenin sonuçlandırılması ve yapım sonrası devir işlemlerinin yapılması için Genel Müdürlüğe yetki verilmesine oyçokluğuyla karar verildi.”denilmektedir.
Söz konusu yönetim kurulu kararına istinaden Gümüşhane Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile İSTAÇ AŞ. arasında gerçekleştirilen bila tarihli protokolün “Konu ve Kapsam”başlıklı 2’inci maddesinde; hazine adına kayıtlı ve bakanlığa tahsisli 3462 metrekare yüzölçümlü arsa üzerinde hayırsever İSTAÇ AŞ tarafından Bilim Sanat Merkezi hizmet binası,saha tanzimi ve çevre duvarı anahtar teslimi yapılarak Milli Eğitim Bakanlığına devredileceği belirtilmektedir.
Yukarıda yer verilen yönetim kurulu kararı ve protokole istinaden; söz konusu iş için “Gümüşhane Mustafa Canlı Bilim Ve Sanat Merkezi Binası Yapım İşi” adıyla 2022/69214 kayıt numaralı ihalenin yapıldığı, 25.02.2022 tarihinde sözleşmesi imzalanan yapım işinin 20.10.2022 tarihinde tamamlanarak binanın Bakanlığa devrinin gerçekleştirildiği görülmüştür.
Diğer yandan 14.10.2022 tarih ve 2022/207 sayılı yönetim kurulu kararında; söz konusu bilim sanat merkezi için 55 kalem tefrişat malzemesi alımına ihtiyaç olduğu gerekçesiye ihaleye çıkılmasına karar verildiği, buna istinaden 2022/1089401 numaralı “Gümüşhane Bilsem Tefrişat Malzemesi Mal Alım İşi” ihalesine çıkıldığı ve buna ilişkin harcamaların da şirket
bütçesinden karşılandığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından özetle; Belediye şirketlerinin kamu kurumu niteliği bulunmamakla birlikte sermayesinin çoğunluğu kamu kaynağı ile oluştuğu ve kamu hizmeti verdiği, söz konusu Bilim ve Sanat Merkezi yapım işinin can ve mal güvenliği ve pandemi ile mücadele açısından aciliyet taşıdığı, eğitimin Belediyelerin görevleri arasında olduğu, münhasıran başka bir kamu kurumuna verilmeyen her türlü görev ve hizmetin hiçbir kar amacı güdülmeden kamu kurum, kuruluş veya şirketleri aracılığıyla ve birlikte sağlanmasının da kamu yararına hizmet ettiği belirtilmiştir.Öte yandan, gönerilen cevapta çevrenin korunması ve çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerinde bulunmak ve bu tür faaliyetleri desteklemek,yukarıda sayılan faaliyetlerle ilgili her türlü tesis ve organizasyonları kurmak, şirket konusu ile ilgili eleman yetiştirici eğitim faaliyetlerinde bulunmak, araştırma geliştirme faaliyetlerini bünyesinde veya bilimsel kuruluşlarla işbirliği halinde yürütmek gibi faaliyetlerin şirket ana faaliyet konuları arasında yer aldığı, tüm bu hususlar birlikte değerlendirilerek acil ihtiyaçlar ve kamu yararı dikkate alınmak suretiyle söz konusu Merkezin Şirket faaliyetlerinin tanıtılmasına, Şirketin ana faaliyet konusunda yer alan çevrenin ve çevre bilincinin geliştirilmesine ve sosyal devlet amacına katkı sağlayacağı düşünülerek bu Merkezin yaptırıldığı ifade edilmiştir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; Şirket tarafından söz konusu bulgu ile ilgili gönderilen savunmanın bulguda açıklanan hususları karşılamadığı değelendirilmektedir. İBB’ye ait bir şirket olan İSTAÇ AŞ’nin başka bir şehirde üstelik kendi görev alanı ile ilgisi olmayan bir bina yaptırarak bunu tefriş etmesinin yasal açıdan bir dayanağı bulunmamaktadır. İSTAÇ AŞ, kamu
kaynağı kullanarak faaliyetlerini gerçekleştiren, Türk Ticaret Kanunu’na tabi, kâr amacı güderek çalışan, tüzel kişiliğe sahip bir anonim şirkettir. Şirketin tabi olduğu mevzuat gereğince, müdürler ve yönetimle görevli kişiler Şirketin menfaatini gözetmekle yükümlüdür.
Söz konusu “Bilim ve Sanat Merkezi”nin yapım maliyetlerine katlanılması ve ihtiyaç duyulan tefrişat malzemelerinin şirket bütçesinden karşılanması Şirketin kuruluş amacı ve faaliyet konusu ile uyuşmadığı gibi Şirket bütçesinden söz konusu işler kapsamında KDV dahil toplam 54.276.181,69 TL gidere katlanılmış olmasının da Şirket menfaatleriyle bağdaşmadığı
değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde Şirketin; yöneticilerinden, çalışanlarından ve ortaklarından ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olduğu göz önünde bulundurularak, öncelikle şirket menfaatlerinin gözetilmesi, faaliyet alanları ile ilgili ve kuruluş amacına uygun harcamalarda bulunulması, Şirket menfaatine uygun olmayan her türlü eylemden kaçınılarak, şirket kaynaklarının kullanılmasında basiretli bir iş adamı gibi hareket edilmesi gerekmektedir.