Türkiye Uygur Teşkilatlar Platformu İstanbul’da  düzenledikleri istişare toplantısında Bazı Uygurların Türkiye’nin devlet güvenliğine tehdit olarak işaretlenmiş olduğu hakkında konuştular.

Türkiye Uygur Teşkilatlar Platformu’nun çağrısıyla 23 Şubat 2025 tarihinde, Türkiye’deki Uygur sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve kanaat önderleri, İstanbul Sefaköy’deki Uygur İlim ve Medeniyet Araştırma Vakfı’nın toplantı salonunda istişare toplantısı için bir araya geldiler. Yapılan Toplantıya Türkiye Uygur Teşkilatlar Platformu adına Uygur Akademisi Vakfı Başkanı Abdulhamit Karahan başkanlık etti.

Yapılan toplantıda  Bazı Uygurların ,Türkiye’nin devlet güvenliğine tehdit olarak işaretlenmiş olduğu ve Türkiye’de yaşayan Uygurların karşı karşıya kaldıkları zorluklar da görüşüldü. Toplantıda, uluslararası konjonktür, Uygurların karşı karşıya olduğu acil meseleler ve bunlara yönelik çözüm yolları ile birlikte teşkilatlar arası iş birliğinin millî bağımsızlık mücadelesindeki önemi ve birliği pekiştirmenin gerekliliği üzerinde duruldu.

Toplantıda sırasıyla söz alan STK temsilcileri, akademisyen ve ulemalar görüşleri aşağıdaki gibi dile getirdiler:

“Türkiye’de Uygur teşkilatları arasında işbirliği mekanizması kurularak, teşkilatların tek vücut olarak hareket edeceği bir sistem oluşturulması gerekmektedir. Aksi takdirde hâlâ Türkiye vatandaşlığı çözülmemiş, oturma izni iptal edilmiş, asılsız bir şekilde Türkiye’nin devlet güvenliğine tehdit olarak işaretlenmiş, ekonomik açıdan çok zor durumda kalmış Doğu Türkistanlıların sorunlarını çözmek mümkün olmayacaktır. Yukarıdaki meseleleri çözmek için Türk devleti ve önemli STK’larla muhatap olabilecek duruma gelinmesi gerekmektedir. Son birkaç yıldır göreve gelen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Doğu Türkistan teşkilatlarını kabul etmedi ve birçok Uygur’un Türkiye vatandaşlığını onaylamadı. Türkiye hükümetinin Uygurlara bakışı değişmektedir. Bu tür meseleleri herkes birlikte istişare ederek çözmekten başka çare yoktur.

Doğu Türkistan teşkilat yetkilileri, toplum liderleri, akademisyen ve ulemalar, Türkiye’deki Uygurların meselelerini düzenli bir şekilde bir araya gelerek samimiyetle müzakere edebilmeliyiz. Uygurlarla ilgili önemli meselelerde biz, şahıslardan ve teşkilatlardan hesap soracak bir devlet aygıtı değiliz. Yapmamız gereken, birlikte oturup gerçek durumu anlamak, bundan sonra atılacak adımlar hakkında ortak akıl yürütmek ve fikir alışverişinde bulunmaktır.”

“SOSYAL MEDYA HABERLERİNEE SOĞUKKANLI YAKLAŞILMALI”

Toplantıya katılanlar, ayrıca son zamanlar sosyal medyada yayılan önemli bir teşkilat başkanıyla ilgili olumsuz haberlerle değindi ve şunlar ifade edildi:

İşin başındaki teşkilat yetkilileri, toplum liderleri, aydınlar ve ulemanın faaliyetlerinde çok dikkatli olması gerektiği vurgulandı. Günümüzde yapay zeka ile ses, resim ve videoların ayırt edilemeyecek şekilde birleştirilebildiği, sosyal medyada biriyle ilgili bir şey yayımlandığında öncelikle soğukkanlı olunarak doğrudan o kişiyle telefon ya da yüz yüze görüşerek durumun sorgulanması, meselenin gerçeğinin anlaşılması ve zamanında çözüm üretilmesi gerektiği ifade edildi.

Önemli bir teşkilat başkanı hakkında sosyal medyada yayılan bilgilerin sadece o kişinin şahsi meselesi olmaktan çıkıp, Türkiye’de yaşayan Uygurlar ve Uygur teşkilatlarını da karalamaya sebep olduğu belirtildi. Gelecekte benzer durumlar yaşandığında bunların nasıl ele alınması gerektiği konusunda dikkatli ve samimi bir şekilde müzakere edilmesi gerektiği vurgulandı.

Toplantıda sırasıyla söz alan STK temsilcileri, akademisyen ve ulemalar görüşleri aşağıdaki gibi dile getirdiler:

“Türkiye’de Uygur teşkilatları arasında işbirliği mekanizması kurularak, teşkilatların tek vücut olarak hareket edeceği bir sistem oluşturulması gerekmektedir. Aksi takdirde hâlâ Türkiye vatandaşlığı çözülmemiş, oturma izni iptal edilmiş, asılsız bir şekilde Türkiye’nin devlet güvenliğine tehdit olarak işaretlenmiş, ekonomik açıdan çok zor durumda kalmış Doğu Türkistanlıların sorunlarını çözmek mümkün olmayacaktır. Yukarıdaki meseleleri çözmek için Türk devleti ve önemli STK’larla muhatap olabilecek duruma gelinmesi gerekmektedir. Son birkaç yıldır göreve gelen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Doğu Türkistan teşkilatlarını kabul etmedi ve birçok Uygur’un Türkiye vatandaşlığını onaylamadı. Türkiye hükümetinin Uygurlara bakışı değişmektedir. Bu tür meseleleri herkes birlikte istişare ederek çözmekten başka çare yoktur.

Doğu Türkistan teşkilat yetkilileri, toplum liderleri, akademisyen ve ulemalar, Türkiye’deki Uygurların meselelerini düzenli bir şekilde bir araya gelerek samimiyetle müzakere edebilmeliyiz. Uygurlarla ilgili önemli meselelerde  Yapmamız gereken, birlikte oturup gerçek durumu anlamak, bundan sonra atılacak adımlar hakkında ortak akıl yürütmek ve fikir alışverişinde bulunmaktır.”

Toplantıya Dünya Uygur Kurultayı Vakfı, Uygur Akademisi Vakfı, Doğu Türkistan Federasyonu, İli Meşrep Uygur Vakfı, Uygur İlim-Maarif Vakfı, Darül-İman Akademisi, Doğu Türkistan Cemiyeti, Geleneksel Uygur Tıbbı Araştırma Vakfı ve Taklamakan Uygur Neşriyatı’nın yetkilileri ile akademisyenler, ulema ve kanaat önderleri olmak üzere 30’dan fazla kişi katıldı.

Toplantıda, uluslararası konjonktür, Uygurların karşı karşıya olduğu acil meseleler ve bunlara yönelik çözüm yolları ile birlikte teşkilatlar arası iş birliğinin millî bağımsızlık mücadelesindeki önemi ve birliği pekiştirmenin gerekliliği üzerinde duruldu.