Çin Lideri Xi, Batı’ya Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma çağrısında bulundu

• Çin’in Xi’si ve Suriye’nin Esad’ı nadir görüşmeler için Hangzhou’da buluştu
• Pekin Batı’ya Esad rejimine yönelik yaptırımlara son verme çağrısında bulundu
• Çin Ortadoğu’daki varlığını artırmaya kararlı
• Analistler toplantıyı Mart ayındaki İran-Suudi Arabistan yakınlaşmasına benzetiyor
• PEKİN, 22 Eylül  – Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Cuma günü Suriye’nin uzun süredir dışlanan lideri Beşar Esad ile yaptığı nadir görüşmelerde Batı’yı Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırmaya çağırdı ve Pekin’e savaşın parçaladığı ülkenin yeniden inşası için yardım teklifinde bulundu.

Çin’in Hangzhou kentindeki toplantıları, Esad’ın küresel sahneye dönme kampanyasını güçlendirirken, Çin’in halihazırda İran ve Suudi Arabistan ile ittifak halinde olduğu Orta Doğu’daki stratejik çıkarlarını ilerletmesine olanak sağladı.

Çin devlet medyası tarafından yayınlanan görüşmelerde, “Çin, dış güçlerin Suriye’nin iç işlerine müdahalesine karşı çıkıyor… ve ilgili tüm ülkeleri Suriye’ye yönelik yasa dışı tek taraflı yaptırımları kaldırmaya çağırıyor.” ifadesi yer aldı.

Xi ayrıca Esad’a, Çin’in ilişkileri “stratejik ortaklığa” yükselterek Suriye’nin harap olmuş ekonomisini yeniden inşa etmesine ve iç huzursuzluklara karşı koymasına yardım edeceğini söyledi.

Xi’nin desteği, Esad’ın fiilen dışlanmış bir statüden geri dönüş yolu çizme çabalarını güçlendirecek. Suriye, 2022’de Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne katıldı ve Mayıs ayında tekrar Arap Birliği’ne kabul edildi.

Çin diplomasisinde “stratejik ortaklık”, askeri alan da dahil olmak üzere bölgesel ve uluslararası ilişkilerde daha yakın koordinasyon anlamına geliyor. Pekin’in “kapsamlı stratejik ortaklık” dediği şeyin bir derece altında.

Batı’nın Suriye’ye yönelik yaptırımları, 2011’de protestoların bastırılmasıyla başlayan, yüzbinlerce insanın ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine yol açan iç savaşın ilk günlerinden bu yana istikrarlı bir şekilde sıkılaştırıldı.

Rusya ve İran tarafından desteklenen Esad hükümeti şu anda Suriye topraklarının çoğunu kontrol ediyor ve bir zamanlar muhaliflerini destekleyen Arap komşularıyla son yıllarda yeniden bağlar kurdu.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Sana’nın 22 Eylül 2023’te Suriye’de yayınladığı bu bildiri fotoğrafında, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile doğu Hangzhou şehrinde bir araya geldi.

YAPTIRIMLAR CAYDIRICI

Suriye’nin altyapısı ve sanayisi için yabancı yatırıma şiddetle ihtiyacı var. Ülkenin kötü ekonomik durumu, Suriye’nin güneyinde, kalabalıkların cumhurbaşkanının görevden alınması çağrısında bulunduğu protestoları tetikledi.

Ancak analistler, 2020 Sezar Yasası kapsamında ülkeyle iş yapan herkesin varlıklarının dondurulmasına yol açabilecek ABD yaptırımlarına karışma riskiyle karşılaşacakları için Çinli firmaların Suriye’ye geri döneceklerinden şüpheli.

Çinli yatırımcıların ayrıca Suriye’nin zayıf güvenliğini ve zorlu mali durumunu da dikkate alması gerekecek.

Pekin, son yıllarda Orta Doğu’yla diplomatik ilişkilerini hızlandırdı ve Mart ayında, uzun süredir devam eden bölgesel rakipler Suudi Arabistan ve İran arasında yedi yıllık diplomatik anlaşmazlığa son vermek amacıyla sürpriz bir anlaşmaya aracılık edilmesine yardımcı oldu.

Antik İpek Yolu boyunca altyapı oluşturmayı ve Çin’in küresel güvenliğe yaklaşımını desteklemeyi amaçlayan öncü girişimlere değinen Xi, Suriye’nin diğer Arap ülkeleriyle ilişkileri iyileştirme çabalarına desteğini gösterdi.

Venedik Üniversitesi Ca’Foscari uluslararası ilişkiler profesörü Matteo Legrenzi, “Çin, ülkelerin anlaşmazlıklarını çözmelerine yardım etmek ve barışın ekonomik kalkınmadan kaynaklandığı yönündeki mesajını güçlendiriyor” dedi.

“(Çin) uzaktan yararlı bir rol oynamaya çalışıyor. Tıpkı İran-Suudi Arabistan yakınlaşma anlaşmasında yaptıkları gibi” diye ekledi.