ŞEYH EDEBALİ

ŞEYH EDEBALİ

Vizyon Ege, Kim Kimdir?

Bilgin, mutasavvıf (D. 1206, Karaman – Ö. 1296, Bilecik). Osman Gazi’nin kayınpederi, Orhan Gazi’nin dedesidir. Karaman’da başladığı öğrenimine Şam’da dönemin tanınmış âlimlerinden tefsir, hadis ve İslam hukuku dersleri aldı. Şam’dan döndüğünde tasavvufa yöneldi, Bilecik’te bir zaviye kurarak öğrenci yetiştirdi. Kaynaklarda belirtildiğine göre Şeyh Edebali’nin dergâhını ziyaret edenler arasında Osman Gazi de vardı.

Âşıkpaşazâde’nin, Osman Gazi’nin imamı İshak Fakih’in oğlu Yahşi Fakih ve Edebâli’nin oğlu Mahmud Paşa’nın rivayetlerine da­yanarak anlattığına göre Osman Gazi bir gece Edebâli’nin zâviyesinde kalmış, rü­yasında şeyhin koynundan doğan bir ayın kendi koynuna girdiğini, aynı anda gö­beğinden bir ağaç bittiğini ve bu ağacın gölgesinin dünyaya yayıldığını, altından dağlar yükseldiğini ve her dağın altın­dan da suların çıktığını görmüş. Osman Gazi rüyasını Edebâli’ye anlatınca şeyh, Allah’ın Osmanoğulları’na sultanlık verdiğini söyler ve kızı Mal Hatun’u da Osman Bey’e nikâhlar. Bazı kay­naklarda bu isim Mal Hatun şeklinde geçerken Oruç b. Âdil de Tevûrîh-i Âl-i Osmân‘da anlatılan rüyayı Osman Gazi’nin değil babası Ertuğrul Gazi’nin gördüğünü ve şeyhin Os­man Gazi ile evlenen kızının adının Râbia (Bâlâ) Hatun olduğunu kaydeder.

Ahî teşkilatının şeyhlerinden olan Edebali, aynı zamanda ilk Osmanlı kadısı ve müftüsüdür. Uzun bir ömür sürdükten sonra Bilecik’te vefat etmiştir.