BEŞİKTAŞ BELEDİYESİNİ YILLARDIR MİLYONLARCA TL KAMU ZARARINA UĞRATIYORLAR

Sayıştay Denetim Raporunda tespit edilen 36 Madde incelendiğinde Beşiktaş Belediyesi yıllardır Görevini yapmayan ,Bilmeyen veya Görevini İhmal eden  Yöneticileri,Meclis Üyeleri,Başkan Yardımcıları,Müdürleri,Şefleri ve Memurları tarafından Milyonlarca TL Beşiktaş Belediyesinin Kamu zararına uğratıldığı tespit olunmuştur.

Aşağıda 36 Madde Halinde Sayıştay Denetleme Raporundan alınan Usulsüzlükler incelendiğinde Beşiktaş Belediyesinin ne kadar Kamu zararına uüratıldığı anlaşılacaktır.

5018 sayılı KMYKK‟nun 71. maddesinde kamu zararı “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde ifade edilmiştir.

Buna göre kamu zararının varlığı için aranan şartlar; (i) kamu görevlilerinin varlığı, (ii) mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemlerin varlığı, (iii) mevzuata aykırılığın kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanması, (iv) kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması şeklinde sıralanmaktadır.
Kamu zararının konu itibariyle kapsamı 5018 sayılı Kanunun 71.maddesi ile Yönetmeliğin 6. maddesinde kamu kaynağında artışa engel veya azalmaya neden olan fiillerin tek tek sıralanması yöntemiyle belirlenmiştir.5018 sayılı Kanunun 71. maddesine göre;

i) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

ii) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

iii) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

iv) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

v) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması fiilleri kamu zararına neden olan fiiller olarak sıralanırken, Yönetmelikle bu fiillere ilaveler yapılarak kamu zararının konu olarak kapsamı genişletilmiştir.

Yönetmeliğin 6. maddesine göre 5018 sayılı KMYKK‟da belirtilenlere ilave olarak,

i) Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuatına uygun bir şekilde yapılmaması,

ii) Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması,

iii) Kamu idaresi yükümlülüklerinin  mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme cezası, para cezası gibi ek mali külfetler getirilmesi fiilleri de kamu zararına neden olan fiiller kapsamında sıralanmıştır.

Gerekçeli olarak düzenlenen Sayıştay ilamları; sorumlulara, sorumluların bağlı bulunduğu kamu idarelerine, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanlığına, ilgili muhasebe birimine ve başsavcılığa tebliğ edilir. İlam hükümlerinin yerine getirilmesinden, ilamların gönderildiği kamu idaresinin üst yöneticisi sorumludur. İlamlarda gösterilen tazmin miktarı hüküm tarihinden itibaren kanuni faize tabi tutularak, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre tahsil olunur.

Kamu zararından doğan alacaklar, sorumlulardan ve/veya ilgililerden, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte tahsil edilir.

Görevi kötüye kullanma başlıklı TCK‟nın 257. maddesinde “

(1) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, altı aydan  iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre kamu görevlisinin cezai sorumluluğunun cezalandırılabilmesi için TCK‟da aranan şartlar;

i) Kamu görevlisinin, görevinin gereklerine aykırı davranışıyla kamunun zararına neden olması,

ii) Üçüncü kişilerin mağduriyetine yol açması, iii) Üçüncü kişilere haksız kazanç sağlamasıdır

 BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ SAYIŞTAY DENETİMİ BULGU LİSTESİ
A. Denetim Görüşünün Dayanağı Bulgular
1. İdarenin Mülkiyetinde, Yönetiminde veya Kullanımındaki Taşınmazların Envanter Çalışmalarının Tamamlanmaması ve Buna Bağlı Olarak Muhasebe Bilgilerinin Güncellenmemesi
2. İdare Bina ve Arsalarının Diğer Kamu İdarelerine Tahsis Edilmesine İlişkin Muhasebe Kayıtlarında Fazla Taşınmaz Bilgisi Olması
3. Yurt ve Kreşlerde Katma Değer Vergisi Hesaplarının Kullanılmaması

B. Diğer Bulgular
1. Muhasebe Programında Yer Alan Bekleyen Tahakkukların Gerçeği Tam Olarak Yansıtmaması
2. Emanetler Hesabında Kayıtlı Tutarlardan Zaman Aşımına Uğrayanların Bütçeye Gelir Kaydedilmemesi
3. Kesin Teminat Mektuplarından Bazılarının İade Edilmemesi ve Muhasebe Kayıtlarından Çıkartılmaması
4. Taşınır İşlemlerinde Mevzuata Aykırı Uygulamaların Bulunması
5. Kamu Kurum ve Kuruluşu Niteliğinde Olmadığı Halde Elektrik Dağıtım Şirketine Taşınmaz Tahsisi Yapılması
6. Belediye Sınırları İçinde Bulunan ATM Alanlarının Geçici İşgaliye Bedeli Karşılığı Kullandırılması
7. Bazı Taşınmazların Dernek Tarafından Ecrimisil Karşılığı Kullanılması ve Derneğin Birikmiş Ecrimisil Borcu Bulunması
8. Sayıştay İlamlarının İnfaz Edilmemesi
9. Sayıştay İlamlarının Tahsili Aşamasında Faiz Alınmaması
10. Bazı İş Yerleri İçin Çevre Temizlik Vergisi Tahakkuk Ettirilmemesi
11. Bazı İşletmelerin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Olmaksızın Faaliyette Bulunması ve Buna Bağlı Olarak İşyeri Açma İzni Harcının Tahsil Edilmemiş Olması
12. Belediye Sınırları İçerisinde Faaliyet Gösteren İş Yerlerinin Bir Kısmından İlan ve Reklam Vergisi Tahakkuku ve Tahsilatlarının Yapılmaması
13. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Harcı Hesabına Dâhil Edilmesi Gereken Alanlardan Bazılarının Hesaplamada Dikkate Alınmaması
14. İndirim Hakkı Olmayan veya Bu Hakkını Daha Sonradan Kaybeden Bazı Kişilerin İndirimli Emlak Vergisi Uygulamasından Yararlanması
15. Peşin Tahsil Edilmesi Gereken Harç Gelirlerinden Bazılarının Tahsil Edilmemesi
16. Hazineye Ait Taşınmaz Malların Satış Bedellerinin Tahsil Edilen Kısmından Büyükşehir Belediyesince Alınan ve Geçmiş Yıllara Ait Olan %10’luk Payların Söz Konusu İdareden Talep Edilmemesi
17. Telekomünikasyon Altyapı ve Şebekelerinden Alınması Gereken Geçiş Hakkı Bedellerinin Belirlenmemesi Nedeniyle Herhangi Bir Tahsilatın Yapılamaması
18. Kazı Bedellerine İlişkin Büyükşehir Belediyesi Tarafından İdareye Aktarılması Gereken Tutarların Takip Edilmemesi
19. İdarenin İşlettiği Sosyal Tesisler İçin İdare Bütçesinden Harcama Yapılması ve Diğer Kurum ve Kuruluşların Personeli İçin Tespit Edilen Ücretlerin Fazla Olması
20. Vergi ve Primler ile Kamu İdarelerine Ait Payların Mevzuatta Öngörülen Sürelerde Ödenmemesi Nedeniyle Bütçeye Ek Faiz Yükü Getirilmesi
21. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Almadan Faaliyette Bulunan İşletmelere Kapatma Cezası Verilmemesi
22. Bütçe Emanetleri Hesabında Kayıtlı Tutarların Muhasebe Kayıtlarına Alındığı Sıraya Göre Ödenmemesi ve Gerekli Yaptırımların Uygulanmaması
23. Elektrik Faturalarında Yer Alan TRT Payının Ödenmesi
24. İdare Tarafından İşletilen Otoparkların Ruhsatı Olmaması
25. İdarenin Borç Stokunun Mevzuatta Belirtilen Sınırı Aşmasına Karşın Meclis Kararı ile
Borçlanılması
26. Yapılandırmalar ile Birlikte Yılı İçerisinde Toplam %10’u Aşan İç Borçlanma Olmasına Karşın Meclis Üye Tam Sayısının Salt Çoğunluğunun Kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Onayı Alınmaması
27. Mevcut Şirketin Cumhurbaşkanı İzni Olmadan Hibe Yoluyla Devralınması
28. Kamu İhale Kanunu’nun 21/f ve 22/d Maddelerindeki Parasal Limitler Dâhilinde Yapılan Mal Alımlarında Bütçe Ödeneğinin%10’unun Kamu İhale Kurulundan Uygun Görüş Alınmadan Aşılması
29. İvedi ve Acele Olmayan İhtiyaçların Avans Şeklinde Ödeme ile Gerçekleştirilmesi ve Bu İhtiyaçlar Karşılanırken İhale Mevzuatı Hükümlerine Uyulmaması
30. Beşiktaş Akademi Kapsamında Lise, Üniversite Hazırlık ve Kültür Sanat Kursları Eğitim Hizmeti Alım İşinde Rekabeti Kısıtlayıcı Hükümler Bulunması
31. Yemek Pişirilmesi ve Dağıtılması İşlerinde Eşik Değerin Altında Kalmak Amacıyla Parçalara Bölünerek Alımlar Yapılması
32. Sözleşme Damga Vergisi Tahsilatlarından Bazılarının Firmaya Ödeme Yapılırken Tahsil Edilmesi
33. İşçilere Yıllık İzinlerinin Mevzuata Uygun Olarak Kullandırılmaması
34. Sosyal Denge Sözleşmelerinde Yapılan Düzenlemeler ile Emeklilik Tazminatı Ödemesi Yapılması
35. Sosyal Denge Sözleşmesine Mevzuatında Belirtilenin Dışındaki Konularla İlgili Hükümlerin Konulması
36. Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payının Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına Gönderilmemesi ve Payın Zamanında Aktarılmamasından Dolayı Faiz Ödenmesi

5393 sayılı Kanun’a göre ilçe belediyesinin organları; belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanıdır.
Beşiktaş Belediyesinin karar organı olan Beşiktaş Belediye Meclisi, biri Belediye Başkanı olmak üzere 32 üyeden oluşmaktadır.

Beşiktaş Belediyesinde İdarenin amaç ve hedeflerine yönelik riskler belirlenmemiş, dolayısıyla risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri yılda en az bir kez analiz edilmemiş ve risklere karşı alınacak önlemler belirlenerek eylem planları oluşturulmamıştır.  Ayrıca İdare amaç ve hedeflerine yönelik riskler belirlenmediğinden kontrol faaliyetlerinin de belirlenmediği anlaşılmıştır. 

Beşiktaş Belediyesinde belirtilen tutarı aşan taahhüt evrakları ile sözleşme tasarılarından bazılarının Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından ön mali kontrolü yapılmamıştır.İdarede bir iç denetçi bulunmakla birlikte, iç denetim biriminin iç kontrol sistemine ilişkin denetim ve raporlama çalışması söz konusu değildir.
İç kontrol çalışmaları revize edilmediğinden kurum personeli ve üst yönetim tarafından sahiplenilmesi tam olarak sağlanamamıştır.

SAYIŞTAY DENETİM BULGULARI
Raporda yer alan bulgular, denetimler sonucunda tespit edilen hususlara kamu idaresi tarafından verilen cevapların değerlendirilmesi suretiyle düzenlenmiştir.
A. DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAĞI BULGULAR
Bu bölümde, mali rapor ve tablolara verilen görüş ile ilgili olan bulgular yer almaktadır.
BULGU 1: İdarenin Mülkiyetinde, Yönetiminde veya Kullanımındaki Taşınmazların Envanter Çalışmalarının Tamamlanmaması ve Buna Bağlı Olarak Muhasebe Bilgilerinin Güncellenmemesi İdare taşınmazlarının tapu bilgilerinin fiili durumla uyumlulaştırılması,numaralandırılması, dosyalanması, cins tashihi ve yeniden değerleme işlemleri tamamlanmamış ve bunlara bağlı olarak da muhasebe bilgileri güncellenememiştir.

Beşiktaş Belediyesinde muhasebe kayıtları ile tapu kayıtlarının 46 adedi eşleşmekte, buna karşın tapuda yer alan 80 adet kaydın detay bilgisi mahallenin isminin değişmesi, bölünen parsel bilgilerinin güncel olmaması gibi nedenlerle örtüşmemektedir. Ayrıca İdarenin muhasebe kayıtlarında yer alan 98 kayıt ile Emlak İstimlak Müdürlüğünde mevcut olan 23 kayıt tutarsızlık göstermektedir.

BULGU 2: İdare Bina ve Arsalarının Diğer Kamu İdarelerine Tahsis Edilmesine İlişkin Muhasebe Kayıtlarında Fazla Taşınmaz Bilgisi Olması Diğer kamu kurum ve kuruluşlarına taşınmaz tahsis edilmesine ilişkin muhasebe kayıtları gerçeğe uygun bilgi içermemektedir.

BULGU 3: Yurt ve Kreşlerde Katma Değer Vergisi Hesaplarının Kullanılmaması Katma değer vergisinin konusunu oluşturan ve Belediye için indirim hakkı doğuran faaliyetler ile mal ve hizmet satışı nedeniyle katma değer vergisi hesaplanması gereken
faaliyetler için katma değer vergisi hesapları kullanılmamıştır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesinde; bütçe içi işletmeler şeklinde hizmet vermesi gereken söz konusu işletmelerin, otopark işletmesi dışında, bütçe içi işletme şeklinde kullanılmadıkları ve işletmelerin elde ettikleri gelirlerin ve işletmeler için yapılan giderlerin İdarenin muhasebe sistemi içerisinde muhasebeleştirildikleri görülmüştür. Ayrıca söz konusu işletme faaliyetleri için kurumlar vergisi de tesis edilmemiştir.

Sonuç olarak, Belediye hesaplarında KDV hesaplarının kullanılmaması; belediyenin mal ve hizmet satın alınması nedeniyle satıcılara ödenen veya borçlanılan ve kurum açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisini indirim konusu yapamamasına, mal ve hizmetin satılması sırasında alıcılar tarafından ödenen veya borçlanılan ve kurum açısından hesaplanan katma değer vergisine konu olan işlemler için KDV hesaplamamasına, dolayısıyla 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi ve 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesaplarının mali tablolarda görünmemesine neden olmaktadır.

B. DİĞER BULGULAR
Bu bölümde, mali rapor ve tablolara verilen görüş ile ilgili olmayan bulgular yer almaktadır.
BULGU 1: Muhasebe Programında Yer Alan Bekleyen Tahakkukların Gerçeği Tam Olarak Yansıtmaması İdare tarafında kullanılan muhasebe programında mali tablolara yansımayan bekleyen tahakkuklar yer almakta ve söz konusu kayıtların bazıları idarenin mali rapor ve tablolarını etkilemektedir.

İdarenin tahakkuk ve tahsilatları üzerinde yapılan incelemelerde; bekleyen tahakkukta açık bir şekilde bulunan bir kısım kaydın açıldıktan sonra gerçekleşmediği ve muhasebe kayıtlarına yansımadığı; ancak, bu kayıtların ayrıştırma yapılarak bekleyen tahakkuktan terkin edilmediği; bekleyen tahakkukta bulunan ve kayda esas bazı işlemlerin gerçekleştirilerek
muhasebe kayıtlarına alındığı, ancak, bunların bekleyen tahakkuklarının kapatılmadığı ve bekleyen tahakkukta bulunan bazı kayıtların idarece gerçekleştirilmesi gereken işlemler (ruhsatsız işyerine ruhsat verilmesi nedeniyle tahsil edilmesi gereken tutarlar vb.) olması nedeniyle bekleyen tahakkuklarda yer aldığı anlaşılmıştır.
Yapılan denetim ve incelemede; 31.12.2019 tarihi itibariyle bekleyen tahakkukta yer alan 24.757 adet kayıt sayısının ve 16.478.747,16 TL’lik toplam tutarın 31.12.2020 tarihinde 319 adet kayıt sayısı ve 1.123.022,23 TL’lik tutara indirildiği tespit edilmiş, ancak göreli iyileşme olmasına karşın 1.123.022,23 TL’lik tutardan idarenin mali rapor ve tablolarına yansıması gereken tutarın ne kadar olduğu tam olarak tespit edilememiştir.

BULGU 2: Emanetler Hesabında Kayıtlı Tutarlardan Zaman Aşımına Uğrayanların Bütçeye Gelir Kaydedilmemesi Emanetler Hesabında yer alan tutarların bazıları zaman aşımına uğramasına rağmen gelir kaydedilmemiştir.

BULGU 3: Kesin Teminat Mektuplarından Bazılarının İade Edilmemesi ve Muhasebe Kayıtlarından Çıkartılmaması
İdare, ilgililere iade edilmediği için bankasına iadesi gereken kesin teminat mektuplarının bazılarını iade etmemiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 31.12.2020 tarihi itibariyle,89.324.729,19 TL’lik teminat mektubunun muhasebe kayıtlarında yer aldığı, ancak bu teminat mektuplarından bazılarının eski tarihli olduğu ve süresinin bittiği anlaşılmıştır. Bu kapsamda;458 adet teminat mektubu olup bu teminat mektuplarından 31.12.2020 tarihi itibariyle süresi
dolan teminat mektuplarının tutarı 45.752.619,44 TL’dir. Söz konusu teminat mektuplarına ilişkin idarece ilgililere yazılı uyarı yapılması, ardından yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre iki yıl içerisinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmeyen ve bu kapsamda iadesi sağlanamayan kesin teminat mektuplarının bankasına iade edilmesi gerekmektedir. 31.12.2018 tarihi ve öncesine ait teminat mektuplarının tutarı ise 28.771.768,01 TL’dir. Bu itibarla, ilgililere iade edilmediği için bankasına iadesi gereken kesin teminat mektuplarının iade edilmediği tespit edilmiştir.

BULGU 4: Taşınır İşlemlerinde Mevzuata Aykırı Uygulamaların Bulunması İdarenin taşınırlarının yönetimine ilişkin mevzuata aykırı uygulamalar bulunmaktadır.
a) İlk Madde ve Malzemeler Hesabında Bulunan Tüketim Malzemelerinin Zamanında Giderleştirilmemesi üç ayı geçmemek üzere üst yöneticinin belli edeceği sürede kullanılmış tüketim malzemelerinin taşınır II’nci düzey detay kodu bazında düzenlenen onaylı bir listesini en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine
kadar muhasebe birimine göndermelidir.
İdarenin taşınır işlemlerinin incelenmesinde, İdare bünyesinde bulunan 26 Müdürlükten sadece 1 müdürlüğün giderleştirme iş ve işlemleri mevzuat hükümlerine uygun şekilde yerine getirdiği diğer müdürlüklerini zamanında giderleştirilmediği, birçok birime ilişkin giderleştirme işlemlerinin tek seferde yılsonunda yapıldığı ya da yılı içerisinde düzenlenmesi gereken onaylı listelerin üç ayı aşacak şekilde düzenlendiği tespit edilmiştir.

b) Dayanıklı Taşınırların Taşınır Teslim Belgesi Düzenlenmeden Kullanıma Verilmesi ve Ortak Kullanım Alanlarında Dayanıklı Taşınır Listesinin Düzenlenmemesi

Yapılan incelemeler sonucunda 31.12.2020 tarihi itibariyle; kullanıma verilen dayanıklı taşınırlar için teslim belgesi ve ortak kullanım alanlarında bulunan taşınırlar için dayanıklı taşınırlar listesi düzenlenmediği, ayrıca kara taşıtlarının dışındaki taşıtların sorumluya veya kullanıcılarına devir ve teslimine ilişkin usul ve düzenlenecek belgelerin idarece belirlenmediği tespit edilmiştir. 

c) Taşınır Sayım İşlemlerinin Yapılmaması

Yapılan inceleme neticesinde, 31.12.2020 tarihi itibariyle; taşınır kayıt yetkililerinin görevlerinden ayrılmalarında idarece sayım yapılmadığı, denetim yılı sonunda da sayım işlemlerinin tamamlanmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak İdarenin, taşınır işlemlerinde ilgili mevzuat hükümlerini uygulaması ve sayımların aksatılmaması gerekmektedir.

d) Taşınır Sayım Modülündeki Veriler İle Muhasebe Kayıtlarının Birimler Bazında Örtüşmemesi 

İdare 25.392 taşınıra sicil numaralarını barkotlama suretiyle vermiştir. Ancak 31.12.2020 tarihi itibariyle Taşınır sayım modülünde yer alan verilerle (fiili ve fiziki durumu gösteren kayıtlar) İdarenin muhasebe kayıtlarında yer alan veriler birimler bazında tutarlılık arz etmemektedir.

Sonuç olarak, uyumsuzluğun giderilerek müdürlükler arası taşınır transferi ve buna bağlı değişiklikler ile muhasebe kayıtlarının fiili ve fiziki uyumunun sağlanması gerekmektedir.

BULGU 5: Kamu Kurum ve Kuruluşu Niteliğinde Olmadığı Halde Elektrik Dağıtım Şirketine Taşınmaz Tahsisi Yapılması
Mevzuatında icazet olmamasına rağmen İdare, muhtelif taşınmazları trafo alanı olarak kullanılmak üzere Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) adına tahsis etmiştir.

BULGU 6: Belediye Sınırları İçinde Bulunan ATM Alanlarının Geçici İşgaliye Bedeli Karşılığı Kullandırılması Belediye sınırları içinde bulunan ATM alanları 2886 sayılı Kanun kapsamında ihale edilerek işletilmesi/kiralanması gerekirken bu taşınmazlar geçici işgaliye bedeli tahsil edilerek kullandırılmaktadır.

İdarenin taşınmaz işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 31.12.2020 tarihi itibariyle İdareye ait 5 adet taşınmazda ATM alanının işlettirildiği ve bu alanların tamamının geçici işgaliye bedeli tahsil edilerek kullandırıldığı tespit edilmiştir. Ancak söz konusu alanlar geçici işgal edilen alan statüsünde değerlendirilecek nitelikte olmayıp bir tanesi 2014, bir tanesi 2016
ve üç tanesi ise 2019 yılından itibaren üçüncü kişilerce kullanılmaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, 2886 sayılı Kanun kapsamında bulunan İdarenin ATM alanlarının işletilmesi işinin mezkûr Kanun hükümlerine göre ihaleyle kiralanması gerekmektedir.

BULGU 7: Bazı Taşınmazların Dernek Tarafından Ecrimisil Karşılığı Kullanılması ve Derneğin Birikmiş Ecrimisil Borcu Bulunması İdarenin taşınmazlarını işgalli kullanan Dernekten geçmiş yıllara ve cari yıla ilişkin ecrimisil tahsilatı gerçekleştirilememiştir.

Dikilitaş mahallesinde bulunan ve mülkiyeti Belediyeye ait 6 parselin Dernek tarafından uzun yıllardır kullanıldığı; fakat
Dernekten ecrimisil alınmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu husus 2017 yılı Sayıştay Denetim Raporunda yer almıştır. Akabinde, Sayıştay Denetim Raporuna istinaden Emlak ve İstimlak Müdürlüğünce 5 yıllık ecrimisil bedeli olarak 5.726.328,63 TL hesaplanmış ve Derneğe tebliğ edilmiştir.
Diğer yandan, söz konusu taşınmazlara ilişkin Kıymet Takdir Komisyonu Raporunda geleceğe yönelik olarak da ecrimisil bedellerinin hesaplaması yapılmış, böylece işgalli kullanım kira niteliğine büründürülmüş ve fuzuli şagil olan Dernek ise kiracı konumuna getirilmiştir.Ayrıca İdare tarafından hesaplanan ecrimisil bedelleri ödeme emri belgesi ile tebliğ edilmiş
olmasına rağmen söz konusu taşınmazların kullanımı için Derneğin İdareye 31.12.2020 tarihi itibariyle 10.534.322,31 TL borcu bulunmaktadır.
Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından; mülkiyeti İdareye ait taşınmazda Futbol Akademisi Tesislerinin bulunduğu, tesislerin 1986 yılında Gençlik İl Spor Müdürlüğü ile Dernek tarafından yapıldığı, taşınmazları işgalinde bulunduran Derneğin, 12.03.1992 tarihli ve 21169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 18.02.1992 tarihli ve 92/2737 sayılı Kararname ile kamu yararına çalışan derneklerden sayıldığı, bahsi geçen taşınmazlara uygulanan ecrimisil bedellerinin tahsilatı için Mali Hizmetler Müdürlüğünce hesaplara haciz uygulaması yapıldığı,söz konusu ecrimisil alacağının tahsiline ilişkin Mali Hizmetler Müdürlüğünce 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Kanunu kapsamında tebliğ üzerine işgalcisi Dernek tarafından
itiraz edildiği ve bu ecrimisil alacağının İstanbul 10. İdare Mahkemesinde 2021/675E. sayılı dosyası ile dava konusu olduğu, hukuki sürecin devam etmekte olduğu ve ilgi bulgu doğrultusunda gerekli yasal işlemlere devam edileceği, ayrıca Derneğin, tesislerin ecrimisil borçları da dâhil olmak üzere tüm borçlarını 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlar Hakkında Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun gereği yapılandırdığı ve ilk iki taksit ödemesini gerçekleştirdiği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, İdarenin söz konusu tahsilatları gerçekleştirmek için yürüttüğü çalışmalar yerinde olup hukuki sürece göre gerekli iş ve işlemler tesis edilmelidir. Ayrıca, fuzuli şagilin tahliyesi ve kamu malını haksız olarak işgal etmesi nedeniyle işgal süresince ecrimisil alınması mevzuat gereğidir. Ancak bu durum, kamu mallarının sürekli ecrimisil alınarak İdare edilebileceği, ecrimisilin kira niteliğine dönüştürülebileceği şeklinde yorumlanmamalıdır.

İdare tarafından ecrimisil karşılığı kullandırılan taşınmazların, ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda tahliyesi sağlanmalı ve 2886 sayılı Kanun çerçevesinde kira ihalesi yapılmalıdır.
BULGU 8: Sayıştay İlamlarının İnfaz Edilmemesi Kesinleşen Sayıştay İlamları, mevzuatında belirtilen süresi geçmesine rağmen henüz infaz edilmemiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 2007-2020 yılları arasında toplam 8.031.473,25 TL Sayıştay ilamı sonucu kişi borcu olarak kayıtlara alınmış, bu tutarın 2.203.739,08 temyiz kurulu kararı sonucu kayıtlardan çıkarılmış, 1.447.374,35 TL’si ise tahsil edilmiştir. 31.12.2020 tarihi itibariyle 4.380.359,82 TL tutarındaki kesinleşmiş ilam hükümlerinin halen infaz edilmediği tespit edilmiştir.

BULGU 9: Sayıştay İlamlarının Tahsili Aşamasında Faiz Alınmaması İdare, Sayıştay ilamları gereği kişi borcuna aldığı tutarların tahsilinde sadece anapara tahsilatı yapmış, feri alacak olarak tahsili gereken faizler tahsil edilmemiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Sayıştay ilamları gereği kişi borcuna alınan tutarların tahsilinde sadece anapara tahsilatı yapıldığı, ilamda faizin başlangıcı hakkında hüküm varsa belirtilen tarihten, aksi takdirde karar tarihinden, itibaren tahsilat aşamasında faiz alınmadığı tespit edilmiştir.

BULGU 10: Bazı İş Yerleri İçin Çevre Temizlik Vergisi Tahakkuk Ettirilmemesi İdarenin yetki ve sorumluk alanı içindeki bazı iş yerleri için çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirilmemektedir.

BULGU 11: Bazı İşletmelerin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Olmaksızın Faaliyette Bulunması ve Buna Bağlı Olarak İşyeri Açma İzni Harcının Tahsil Edilmemiş Olması İdarenin ilgili birimlerinden alınan bilgilere göre, Belediyenin yetki ve görev sınırları içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunan işletmeler bulunmaktadır.Buna bağlı olarak da Belediyenin, işyeri açma izni harcı geliri kaybına uğraması söz konusudur.

İdarenin hesap ve işlemleri kapsamında olmak üzere, Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünden alınan verilerin incelenmesi neticesinde; 31.12.2020 tarihi itibariyle belediye ve mücavir sınırlar içinde 9.214 adet işyeri açma ve çalışma ruhsatı alarak faaliyet gösteren işletme olduğu; ancak, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığından alınan verilere göre belediye sınırları içerisinde 44.365 adet aktif iş yerinin bulunduğu tespit edilmiştir.

35.151 Adet Aktif çalışan İşletmelerin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Olmaksızın Faaliyette Bulunması ve Buna Bağlı Olarak İşyeri Açma İzni Harcının Tahsil Edilmemiş Olması, Belediyenin Milyonlarca TL  işyeri açma izni harcı geliri kaybına uğraması söz konusudur.

BULGU 12: Belediye Sınırları İçerisinde Faaliyet Gösteren İş Yerlerinin Bir Kısmından İlan ve Reklam Vergisi Tahakkuku ve Tahsilatlarının Yapılmaması Belediyenin yetki ve görev alanı içinde faaliyet gösteren iş yerlerinin bir kısmından ilan ve reklam vergisi tahakkuku ve tahsilatları yapılmamaktadır.

BULGU 13: İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Harcı Hesabına Dâhil Edilmesi Gereken Alanlardan Bazılarının Hesaplamada Dikkate Alınmaması İş yerinin kurulu olduğu alanın dışında bulunan ve işletmecinin özel mülkiyeti kapsamındaki alanda da ticari faaliyette bulunulmasına rağmen, söz konusu ilave alanların bazılarından işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahsil edilmemiştir.

Belediye uygulaması incelendiğinde; özel mülkiyetin söz konusu olduğu, kendi parselinde kalan ticari alanlar için bazı iş yerlerinin faaliyetlerini iş yerinin kurulu olduğu arsada da sürdürdükleri, ancak bu alanlardan bazılarında işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcına söz konusu alanların dâhil edilmeksizin hesaplama yapıldığı ve tahsilat işlemlerinin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

Beşiktaş Belediyesinin Hatalı uygulamının özellikle geçmiş dönemlerde verilen ruhsatlarda olduğu anlaşılmaktadır. İdarenin bu alanlara ilişkin de işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcını tahsil etmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve değerlendirmeler doğrultusunda; iş yeri sahibi kendi parselinde kalan alanlardan faydalanıyorsa, söz konusu alanların da işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı hesabına dâhil edilerek tahsilat işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

BULGU 14:

İndirim Hakkı Olmayan veya Bu Hakkını Daha Sonradan Kaybeden Bazı Kişilerin İndirimli Emlak Vergisi Uygulamasından Yararlanması İndirimli emlak vergisi hükümlerinden yararlanan mükelleflerin, söz konusu indirim şartlarını hali hazırda koruyup korumadığına ilişkin kontroller tam olarak bitirilmemiş, bazı kişiler indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanmaya devam etmiştir.

Sonuç olarak, indirimli emlak vergisi hükümlerinden yararlanan mükelleflerin, söz konusu indirim şartlarını koruduğunun İdare tarafından kontrol edilmesine yönelik çalışmaların tam olarak neticelendirilmesi, bu kapsamda olmayanların muafiyetlerinin kaldırılması gerekmektedir.
BULGU 15:

Peşin Tahsil Edilmesi Gereken Harç Gelirlerinden Bazılarının Tahsil Edilmemesi İdare tarafından mevzuat hükümleri gereği peşin olarak tahsil edilmesi gereken harçların bazıları tahsil edilmemiştir.

İdarenin gelir işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdarenin 2020 Yılı Bütçe Gelir Kesin Hesabına göre 882.603,53 TL tutarında Bina İnşaat Harcının, 92.265,28 TL’lik İşyeri Açma İzni Harcının, 38.714,23 TL’lik Yapı Kullanma İzni Harcının tahsil edilmediği; belirtilen tutarların bir kısmının harç geliri niteliğinde olup tahsil edilmediği, bir kısmının ise harç niteliğinde olmayan harç ile birlikte tahakkuk eden ücret niteliğindeki ödemelerin harç olarak kaydedilmesinden kaynaklı olduğu anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, tahsil edilmeyen ya da eksik tahsil edilen harçlardan ilgili memurların da harcın ödenmesinden  mükellefler ile birlikte ve müteselsilen sorumludur

BULGU 16: Hazineye Ait Taşınmaz Malların Satış Bedellerinin Tahsil Edilen Kısmından Büyükşehir Belediyesince Alınan ve Geçmiş Yıllara Ait Olan %10’luk Payların Söz Konusu İdareden Talep Edilmemesi Beşiktaş Belediyesi sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından %10’u belediyenin fon hesabına aktarılmamıştır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesinde; İdare sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından %10’unun, bu düzenlemenin yapıldığı 19.07.2003 tarihinden itibaren 2018 yılına kadar belediye adına açılması gereken gecekondu fonu hesabına aktarılmadığı, söz konusu tutarların Defterdarlık tarafından Büyükşehir Belediyesine gönderildiği anlaşılmıştır. Beşiktaş Belediyesi  İstanbul Defterdarlığı ve İBB nezdinde yazışmalar yapılarak gönderilmeyen fon tutarlarının Belediyenin ilgili hesabına gönderilmesi istemiş olmasına karşın her iki kurumdan da taleplerine ilişkin olumlu bir dönüş yapılmamıştır.

Buna karşın Beşiktaş Belediyesi söz konusu hususa ilişkin hukuki süreç 2020 yılı içerisinde başlatılmamıştır.

BULGU 17: Telekomünikasyon Altyapı ve Şebekelerinden Alınması Gereken Geçiş Hakkı Bedellerinin Belirlenmemesi Nedeniyle Herhangi Bir Tahsilatın Yapılamaması Belediyenin yetki ve sorumluluk alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerine belediye gelir tarifesinde yer verilmemiş, dolayısıyla da söz konusu gelir kaleminin takip ve tahsili yapılamamıştır.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından, geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla, Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin
Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır.
Bu Yönetmelik’in “Geçiş hakkına ilişkin anlaşma” başlıklı 8’inci maddesine göre işletmeci ve geçiş hakkı sağlayıcısı; geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları serbestçe yapabilmektedirler. Ayrıca “Geçiş hakkı ücretleri” başlıklı 9’uncu maddesinde; “Geçiş hakkı kullanımında gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait mülkiyet alanları dışında kalan yerler için Geçiş Hakkı Sağlayıcısı tarafından, geçiş hakkını kullanan işletmeciden talep edilen geçiş hakkı ücreti, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde belirtilen fiyatları aşamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat gereği belediyeler tarafından, tarifede tavan olarak belirtilen miktarlara da riayet edilmek suretiyle belediye mülkiyetinde, tasarrufunda veyahut sorumluluğunda olan taşınmazlardan geçiş hakkı talep eden telekomünikasyon firmalarından tahsil edilmek üzere geçiş hakkı ücreti belirlenmesi gerekmektedir.

İdarenin tasarrufunda ve/veya sorumluluğunda olan yerlerden geçirilen telekomünikasyon sistemleri için geçiş hakkı/kira bedeli alınması ise, mülkiyet hukuku ile ilgili olup dayanağı 5809 sayılı Kanun, Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’dur. Bu bağlamada, söz konusu Yönetmelik ekinde ilçe belediyelerinin sorumluluğunda bulunan yerler ayrı olarak düzenlenmiştir. Bu doğrultuda ilçe belediyelerinin sorumluluğunda bulunan yerlere ilişkin tahakkuk edecek geçiş
hakkı bedelleri ilgili ilçe belediyesine aktarılmalıdır.Ayrıca, İdarenin ek olarak gönderdiği tarife İBB’nin tarifesi olup söz konusu geçiş hakkına ilişkin İdarece belirlenmiş bir ücret tarifesi yoktur.Sonuç olarak, Beşiktaş Beledi,yesinin  gelir kaybının önlenmesi için altyapı geçiş hakkı bedellerinin belirlenmesi, takip ve tahsil edilmesine yönelik düzenlemenin yapılması, kamu yararına olacaktır.

BULGU 18: Kazı Bedellerine İlişkin Büyükşehir Belediyesi Tarafından İdareye Aktarılması Gereken Tutarların Takip Edilmemesi Büyükşehir Belediyesi tarafından 2019 ve 2020 yılında toplanan kazı bedellerinden Beşiktaş Belediyesine  gönderilmesi gereken tutarlar tahsil edilmemiştir.

BULGU 19: Beşiktaş Belediyesinin  İşlettiği Sosyal Tesisler İçin İdare Bütçesinden Harcama Yapılması ve Diğer Kurum ve Kuruluşların Personeli İçin Tespit Edilen Ücretlerin Fazla Olması Beşiktaş Belediyesinin işletmekte olduğu kreşlerde mevzuata aykırı tarife belirlenmiş,bundan dolayı işletme gelirlerinin giderleri karşılayamaması sebebiyle bütçeden katkıda bulunulmuştur.

2020 yılı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan (2020-1) sayılı Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’in “Kreş ve Çocuk Bakımevleri Ücretleri” başlıklı 5’inci maddesinde; kamu kurum ve kuruluşlarına ait kreş ve çocuk bakımevlerine kabul edilecek devlet memurları ile diğer kamu personelinin her çocuğu için aylık bakım ücretinin asgari 240,00 TL olarak tespit edildiği, ancak, belirlenen asgari aylık ücretlerin kreş ve çocuk bakımevi hizmetlerinin karşılanmasında yeterli olmadığı durumlarda, kurum ve kuruluşlar belirlenen ücretin üzerinde bedel tespit etmeye yetkili olduğu,

kamu kurum ve kuruluşlarınca işletilen kreş ve çocuk bakımevi gibi tesislerin sosyal tesiskapsamında olması nedeniyle, bu tesislerin giderlerine de bütçeden katkıda bulunulamayacağı;dolayısıyla bunların her türlü giderleri kreş ve çocuk bakımevlerinin kendi gelirlerinden karşılanacağı düzenlenmiştir.
İdare tarafından, 2020 yılı ücret tarifesinde gündüz bakım evi ücreti olarak; belediye personeli için 250 TL, diğer kamu personeli için 500 TL ve bunların dışında kalanlar için 700 TL olarak meclis kararıyla ücretlendirme yapılmıştır. Söz konusu meclis kararında yer alan tutarlar Tebliğ ile uyumlu değildir. Tebliğ hükümleri gereği diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için
belirlenen tarifenin uygulanması gerekmektedir.
Ayrıca, İdarece işletilen kreş ve çocuk bakımevleri sosyal tesis kapsamında olması nedeniyle, bu tesislerin giderlerine de bütçeden katkıda bulunulmaması, dolayısıyla bunların her türlü giderlerinin kreş ve çocuk bakımevlerinin kendi gelirlerinden karşılanması gerekirken söz konusu hususa riayet edilmemiştir. 2020 yılında toplam 686.705,00 TL gelir elde edildiği
ve 8.142.832,47 TL sadece personel gideri için brüt harcama yapılarak (personel ödemesi dışındaki yapım, bakım, onarım kırtasiye vb. giderler dâhil değildir.) aradaki fark olan 7.456.127,47 TL’nin İdarenin bütçesinden karşılandığı anlaşılmıştır.

BULGU 20:

Vergi ve Primler ile Kamu İdarelerine Ait Payların Mevzuatta Öngörülen Sürelerde Ödenmemesi Nedeniyle Bütçeye Ek Faiz Yükü Getirilmesi İdarenin vadesi geçmiş vergi ve sigorta primleri ile kamu idarelerine ait ödenmemiş paylar nedeniyle bütçeye yüksek tutarda faiz yükü getirilmektedir.

– 6736 sayılı Kanun ile yapılandırılan Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payına ilişkin; 16.338.738,18 TL ek faiz yükü oluşmuş, yapılan ödemeler sonrasında 31.12.2020 itibarı ile 10.492.889,20 TL faiz borcu bulunmaktadır.
– 7143 sayılı Kanun ile yapılandırılan Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait  Katkı Payına ilişkin; 16.763.659,23 TL ek faiz yükü oluşmuş, yapılan ödemeler sonrasında 31.12.2020 itibarı ile 13.504.058,83 TL faiz borcu bulunmaktadır.
– 6736 sayılı Kanun ile yapılandırılan vergi borçlarına ilişkin; 314.403,60 TL ek faiz yükü oluşmuş, yapılan ödemeler sonrasında 31.12.2020 itibarı ile 73.360,69 TL faiz borcu bulunmaktadır.
-7143 sayılı Kanun ile yapılandırılan vergi borçlarına ilişkin; 15.741.258,26 TL ek faiz yükü oluşmuş, yapılan ödemeler sonrasında 31.12.2020 itibarı ile 12.573.900,77 TL faiz borcu bulunmaktadır.
– SGK ek karşılık yapılandırmasına ilişkin; 123.201,49 TL ek faiz yükü oluşmuş,yapılan ödemeler sonrasında 31.12.2020 itibarı ile 88.123,53 TL faiz borcu bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen tutarlar ilgili kanunlar çerçevesinde yapılandırılmıştır. Borçların anapara toplamı 64.630.577,58 TL’dir. İdare yapılandırmalar kapsamında toplam 49.281.260,76 TL’lik ek faiz yüküyle karşı karşıya kalmıştır. Yapılandırılan takvimde toplam 12.548.927,74 TL faiz ödemesi gerçekleşmiş olup, 31.12.2020 itibarı ile ilgili yapılandırmalardan kaynaklı kalan faiz borcu toplamı 36.732.333,02 TL’dir.

BULGU 21: İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Almadan Faaliyette Bulunan İşletmelere Kapatma Cezası Verilmemesi
İdarece tespit edilen ruhsatsız iş yerlerinden bazılarına kapatma cezası yerine süre tanınarak ihtar verilmiştir.

“İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde ise; işyeri açma ve çalışma ruhsatı
verilen iş yerlerinin, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edileceği, iş yerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsatın kesinleşeceği, kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, iş yerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği, verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek iş yerinin kapatılacağı, ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılacağı düzenlenmiştir.

Ayrıca, Ruhsat Denetim Müdürlüğü verileri üzerinde yapılan incelemeler neticesinde;tapuda mesken olarak görünen yerlerde iş yeri açıldığı takdirde kat maliklerinin oy birliği ile alması gereken kararın olmaması, itfaiye raporunun olmaması, imar mevzuatına aykırılıklar bulunması (iskan olmaması, iskan iptali vb.), yeme-içme yerleri için bacaların kriterlere uygun
olmaması, alkollü yerler için okul, yurt, ibadethane gibi yerlere 100 metre uzaklıkta olma şartını sağlamaması, ilçe emniyet müdürlüğünden uygun görüş verilmemesi (hamam, sauna, tiyatro vb. yerler), ilgilinin beyanı ile iş yerinin fiziki durumunun tutarlı olmaması vb. nedenlerle işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin dosyalar açılmış olmasına rağmen ruhsatlarının verilmediği tespit edilmiştir. Bu kapsamda olan ve Ruhsat Denetim Müdürlüğü verilerinde yer alan 779 adet işyeri söz konusudur. Bu iş yerlerinin bazılarının ruhsat dosyaları uzun süredir beklemekte olup İdare tarafından herhangi bir işlem de tesis edilmemiştir.
Hâlbuki iş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, iş yerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilmesi mümkün olup iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet gösteren işletmelere süre verilmesi yasal düzenlemeye aykırıdır.

Sonuç olarak, Kanun önünde eşitlik ilkesi gereği; ruhsatsız çalıştırılan iş yerlerinin tespit edilmesi halinde bunlara kapatma cezası verilmelidir.

BULGU 22: Bütçe Emanetleri Hesabında Kayıtlı Tutarların Muhasebe Kayıtlarına Alındığı Sıraya Göre Ödenmemesi ve Gerekli Yaptırımların Uygulanmaması Bütçe Emanetleri Hesabından yapılan ödemeler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmamıştır.

BULGU 23: Elektrik Faturalarında Yer Alan TRT Payının Ödenmesi İdare, kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmazları ile bunların inşa ve kullanımlarından doğan elektrik faturalarında elektrik enerjisi satış bedelinin %2’si oranında TRT payı ödemiştir.Sonuç olarak, yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamalar uyarınca Belediyenin muaf olduğu payı ödememesi gerekmektedir.

BULGU 24: Beşiktaş Belediyesi Tarafından İşletilen Otoparkların Ruhsatı Olmaması İdare tarafından işletilen otoparklar ruhsatsız bir şekilde faaliyetlerini sürdürmektedir

ilçe belediyeleri tarafından işletilen kapalı ve açık otoparkların 24.12.2020 tarihine kadar büyükşehir belediyesi tarafından,
söz konusu tarihten sonra ise İdare veya İBB tarafından ruhsatlandırılması gerekmektedir.
İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; Belediye tarafından işletilen otoparkların (Merkez Otopark, Zübeyde Ana Kültür Merkezi Otoparkı, Sıtkı Çiftçi Gündüz Bakımevi Otoparkı, Çamlık Otoparkı, Evlendirme Dairesi Otoparkı) ne Büyükşehir Belediyesi tarafından ne de İdare tarafından ruhsatlandırılmadığı ve faaliyetlerini ruhsatsız bir şekilde sürdürdüğü tespit edilmiştir.

BULGU 25: İdarenin Borç Stokunun Mevzuatta Belirtilen Sınırı Aşmasına Karşın Meclis Kararı ile Borçlanılması
Mevzuatta öngörülen borç stok sınırı aşılmış olmasına rağmen İdare borçlanmaya devam etmiştir.

BULGU 27: Mevcut Şirketin Cumhurbaşkanı İzni Olmadan Hibe Yoluyla Devralınması Boğazkent Kentsel Yapı İmar ve İnşaat AŞ zorunlu sermeye tutarı konularak kurulmuş ve kuruluşundan iki gün sonra hibe yoluyla İdareye devredilmiştir.

BULGU 28: Kamu İhale Kanunu’nun 21/f ve 22/d Maddelerindeki Parasal Limitler Dâhilinde Yapılan Mal Alımlarında Bütçe Ödeneğinin%10’unun Kamu İhale Kurulundan Uygun Görüş Alınmadan Aşılması İdare tarafından 2020 yılı içinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılan mal alımlarına ait harcamaların yıllık toplamında, bütçeye bu amaçla konulan ödeneklerin %10’u Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmaksızın aşılmıştır.

BULGU 29: İvedi ve Acele Olmayan İhtiyaçların Avans Şeklinde Ödeme ile Gerçekleştirilmesi ve Bu İhtiyaçlar Karşılanırken İhale Mevzuatı Hükümlerine Uyulmaması Avans verilmesini gerektiren şartlar oluşmadığı halde alımlar için avans verilerek ödeme gerçekleştirilmiş ve bu harcamalarda ihale mevzuatı hükümlerine uyulmamıştır.

BULGU 30: Beşiktaş Akademi Kapsamında Lise, Üniversite Hazırlık ve Kültür Sanat Kursları Eğitim Hizmeti Alım İşinde Rekabeti Kısıtlayıcı Hükümler Bulunması İdarece ihalesi yapılan 2019/722835 İhale Kayıt Numaralı 2020 Yılı Beşiktaş Akademi Kapsamında Lise, Üniversite Hazırlık ve Kültür Sanat Kursları Eğitim Hizmeti Alım İşi’nde ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri arasında istenen belge rekabeti azaltıcı niteliktedir.

İdare tarafından, her ne kadar hizmetin tek bir çatı altında toplanmasının kontrol edilebilirlik açısından da İdareye kolaylık sağladığı ifade edilse de; söz konusu iş kapsamında birim fiyat teklif cetvelinde ondört adet iş kaleminin yer aldığı, iş kalemlerinden on tanesinin mal alımı niteliğinde olan ve derslerle bağlantılı olarak ihtiyaç duyulan materyallere ilişkin
olduğu ve üç kalemin de kokteyl, yarışma ve organizasyonları kapsadığı anlaşılmaktadır. Bir kalemin ise verilecek ders saatlerini içermekte olduğu ve ihalede miktarı en fazla olan ve yükleniciye en fazla ödemenin yapıldığı iş kalemi olarak karşımıza çıkmaktadır. İşin teknik şartnamesinden verilecek derslerin matematik, rehberlik, türkçe, fizik, halk oyunları, piyano vb.olmak üzere, 27 farklı dersten oluştuğu anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, piyasada birçok firma
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na tabi olarak faaliyette bulunmakta, ancak bunların pek azı piyano, keman ve gitar kurs programlarının eğitimini verebileceğine dair kurum açma izni ve iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatına sahip konumdadır. Ya da piyano, keman ve gitar kurs programlarının eğitimini verebileceğine dair kurum açma izni ve iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatına sahip olanların pek azında diğer dersleri verebilecek donanım söz konusu olabilmektedir. Kaldı ki, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan onüç kalemin ve dersler kaleminde yer alan birçok dersin; piyano, keman ve gitar kurs programlarının eğitimlerini verebilmekle ilgili bir boyutu yoktur. Bu bağlamda, hizmetin tek bir çatı altında toplanmasının
kontrol edilebilirlik açısından İdareye kolaylık sağlaması söz konusu olsa da, rekabet kısıtlanmaktadır. Ayrıca, bulguda Milli Eğitim Bakanlığının izin ve denetimine tabi olmayan,Kanun’da belirtilen kurallara uymayan kurumlara söz konusu işin yaptırılabileceğine ilişkin bir değerlendirmede bulunulmamış olup İdare rekabeti sağlayacak şekilde eğitim ve öğretim
yapabilme kriterleri noktasında da meri mevzuat hükümlerine uyum sağlayan özel eğitim kurumları ile söz konusu işi yapabilecektir.
Sonuç olarak, İdarenin ihalede rekabeti kısıtlayacak düzenlemeler yapması, 4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesine ve Kanun’un özüne aykırılık teşkil etmektedir.
BULGU 31:

Yemek Pişirilmesi ve Dağıtılması İşlerinde Eşik Değerin Altında Kalmak Amacıyla Parçalara Bölünerek Alımlar Yapılması İdare açık ihale usulüne göre yapması gereken yemek pişirilmesi ve dağıtımı işlerini,kısımlara bölerek gerçekleştirmiştir.

Sonuç olarak, Beşiktaş Belediyesinin  22/d kapsamında yapacağı alımlar için; 01.02.2019-31.01.2020 dönemini kapsayan parasal limiti 90.358 TL, 01.02.2020-31.01.2021 dönemini kapsayan parasal limiti ise 97.008 TL’dir. İdare yapmış olduğu alımlarda söz konusu parasal limitleri aşmamıştır. Ancak eşik değerlerin altında kalmak amacıyla alımlarını parçalar halinde yaparak
4734 sayılı Kanun’un Temel ilkeler başlıklı 5’inci maddesine aykırı hareket etmiştir.
BULGU 32: Sözleşme Damga Vergisi Tahsilatlarından Bazılarının Firmaya Ödeme Yapılırken Tahsil Edilmesi İdare, doğrudan temin sözleşmesi gereği tahsil ettiği sözleşme damga vergilerinden bazılarını ödeme emri belgesinde kesinti yapmak suretiyle tahsil etmiştir.

İdarenin akdettiği doğrudan temin sözleşmelerinin bazılarında, sözleşme bedeli üzerinden tahsil edilmesi gereken damga vergisi tutarlarının sözleşme yapılmasını takiben peşin tahsil edilmediği; yükleniciye ödeme yapılacağı esnada kesinti yapılarak yapılan iş miktarı üzerinden tahsil edildiği tespit edilmiştir.

BULGU 33: İşçilere Yıllık İzinlerinin Mevzuata Uygun Olarak Kullandırılmaması İdarece işçilerin yıllık izinleri mevzuata uygun şekilde kullandırılmamakta ve bu nedenle yıllık izinler birikmektedir Bu durumda, işçilerin yıllık izinlerini kullanmak yerine,emekli olduklarında son ücretleri üzerinden karşılığını almayı tercih etmeleri nedeniyle İdareye ek mali külfet oluşmaktadır.

BULGU 34: Sosyal Denge Sözleşmelerinde Yapılan Düzenlemeler ile Emeklilik Tazminatı Ödemesi Yapılması Beşiktaş Belediyesi ile TÜM-BEL-SEN arasında akdedilen ve 01.01.2020-31.12.2021 dönemini kapsayan sosyal denge sözleşmesinde ve geçmiş dönemlerdeki sosyal denge sözleşmelerinde mevzuat hükümlerine aykırı bir şekilde geçici madde olarak emeklilik tazminatı ödemesi düzenlemesi yapılmıştır.

BULGU 35: Sosyal Denge Sözleşmesine Mevzuatında Belirtilenin Dışındaki Konularla İlgili Hükümlerin Konulması
İdare ile TÜM BEL-SEN arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde, mevzuatında yer almayan iş sağlığı, sosyal faaliyet, belediye imkânlarından yararlanma vb. gibi konularda düzenlemeler yapılmıştır:

Sonuç olarak, belediye başkanı ile yetkili sendika temsilcisi arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinde yer alan yukarıdaki düzenlemeler söz konusu mevzuata aykırıdır. Sosyal denge sözleşmelerinde, mevzuatında yer almayan hususların düzenlenmemesi gerekmektedir.

BULGU 36: Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payının Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına Gönderilmemesi ve Payın Zamanında Aktarılmamasından Dolayı Faiz Ödenmesi İdarece emlak vergileriyle beraber tahsil edilen taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı ilgili idareye aktarılmamış ve payın zamanında aktarılmamasından dolayı yüksek tutarlarda faiz yüküne katlanılmıştır.

Haber:Gökhan Gülmez

Kaynak: Sayıştay Beşiktaş Denetim Raporu