Türkiye’de ne kadar elektronik atık çıkıyor?Nasıl bir geri dönüşüm süreci izleniyor?
Ülkemizde her yıl yaklaşık 847 bin ton elektronik atık ortaya çıkıyor ve sadece yüzde 5’i geri dönüştürülebiliyor. Lisanslı firmalar ve belediyelerin işbirliği ile toplanan bu atıklar uluslararası standartlara uygun şekilde geri dönüştürülüyor. Elektronik eşyaların içinde metal, plastik gibi Türkiye’de geri dönüşümü olan parçalar çıktığı gibi içinde değerli madenler olan kart grubu da çıkıyor. Ancak kart rafinasyonu yüksek maliyetli ve sürekli bir kart tedariği gerektirdiği için, geri dönüşüm rafinerisi ülkemizde yok ve yurt dışına gönderiliyor.
Dünyada e-atık toplama süreci doğru yönetiliyor mu? Dünyayı ve Türkiye’yi nasıl riskler bekliyor?
Elektronik atık her yıl yüzde 6 ‘lık artış hızıyla tüm dünyada en hızlı artan atık türü olma özelliğini koruyor. Ancak ne yazık ki toplama oranları hala çok düşük. Dünyada toplama ortalaması yüzde 10, Avrupa ortalaması yüzde 33. Buradan da anlayabileceğimiz gibi aslında ambalaj atıkları gibi kolayca toplanabilen bir atık türü değil. Kirleten öder prensibinden hareket ile elektronik üreticilerinin tüm toplama maliyetini karşılaması bekleniyor ancak bu çok maliyetli bir süreç olduğu için üreticiler bu konuda adım atmaya istekli değiller. Elektronik atık sorunu aslında kolektif bir şekilde çözüme ulaşılabilecek bir problem. Üreticiler, tüketiciler, belediyeler, yetkilendirilmiş kuruluşlar ve bakanlıklarla tüm paydaşların bir araya gelerek üretecekleri çözüm daha kalıcı ve verimli olacaktır.
Elektronik atıklar
Elektronik devre kartları, iletken parçaları, metalleri ve camları kullanarak elektrik bileşenlerini birbirine bağlayan bakır kaplı plastik tabakalardır.
Elektronik devre kartları en basit elektronik aletlerin içerisinde bile bulunan ve elektronik sektöründe sıklıkla kullanılan devrelerdir. PCB üretiminin yılda 80 milyar dolar değerine ulaştığı tahmin edilmektedir. Bu artışın en büyük nedeni, akıllı telefon ve medya cihazlarına olan talebin hızla artmasıdır. Günümüzde devre kartları toplam e -atığın (yılda 50 milyon ton) ağırlık olarak yüzde 10’luk kısmını oluşturmaktadır.
Elektronik atıkların içinde bulunan değerli metallerin büyük bir bölümü devre kartları üzerinde bulunmaktadır. Kartın tipine ve kullanım alanına göre değişmekle beraber, 1 ton devre kartında gümüş, paladyum ve bakıra ilave olarak 10 ila 1,000 gram arasında altın bulunmaktadır. Başka bir deyişle 1 ton elektronik devre kartı, altın madeninden çıkan 1 ton altın cevherinden 40 ila 800 kat daha fazla altın içermektedir. Hurda Cep telefonu kartlarından tonda 300-1000 gram arasında altın geri kazanılmaktadır.
Atık Elektronik devre kartı toplanmakta ve içlerindeki değerli metalleri geri kazanmaktadır. Geri dönüşüm işlemi yurtdışındaki rafinerilerde çevreye sorumlu bir şekilde yapılmaktadır.
Devre kartlarının geri dönüşümü, kartların kuvvetli kırıcılar yardımıyla küçük parçalara ayrılması ile başlar. Değerli metal geri kazanımı için hem hidrometalurji, hem de pirometalurji yöntemleri kullanılmaktadır. Genelde uygulanan pirometalurji yönteminde, kartlar eritilerek içindeki değerli metaller sıvı bakır ve altın içinde toplanır,
Daha sonra da altın, gümüş ve paladyum gibi değerli metaller bakır elektrolizi yapılarak bu bakır konsantresinden geri kazanılır. Bu proses ile yüzde 98 oranında değerli metaller elde edilmektedir.
Ülkemizde Aşağıdaki kartlar da dahil olmak üzere birçok çeşit elektronik kart toplamakta ve geri dönüştürmekte.
Bilgisayar ana kartları, Telekomünikasyon kartları, Server ana kartları, Cep telefonu kartları, telefon kartları, Tıbbi cihaz kartları, LCD TV kartları, Kontrol panel kartları, Yazıcı, tarayıcı ve faks makinesi kartları, Ram ler, Hard disk kartları, İşlemciler, Gemi, denizaltı ve uçaklarda kullanılan devre kartları, POS cihaz kartları ve benzerleri.
Devre kartları ve içlerindeki değerli metal miktarları hakkında ARAŞTIRMALARIMIZ SÜRMEKTE OLUP Kısa zamanda çok daha geniş bilgi ve belge toplayarak Ülkemizede Geri Dönüşüm Rafinesi kazandırmak için Yatırımcı iş adamlarının dikkatini çekeceğiz. Çare Danışmanlık hizmetleride bilgi ve tecrübesiyle Geri Dönüşüm Rafinesi danışmanlık ve rafine etme hizmetleri Ruhsat,Belge ,İzin gibi Belgelerin çıkartılmasında Danışmanlık hizmeti sunmaktadır.Bu konuda yardım isteyen Yatırımcılar veya şirketler Haber merkezimizle iletişime geçebilirler.
Elektronik devre kartları geri dönüşümü ile ilgili daha fazla bilgi almak için Çare Danışmanlık hizmetlerine ulaşabilirsiniz.