Yolsuzluk, ekonomik, siyasi ve sosyal ilerlemenin önünde ciddi bir engeldir.

YOLSUZLUĞUN GERÇEK MALİYETİ
Karapara aklama, rüşvet, vergi kaçakçılığı ve hile dahil olmak üzere, yolsuzluk ve buna bağlı yaşanan ekonomik suçlar; ekonomik büyümenin ve toplumların adil gelişmesinin önünde önemli engeller oluşturur. Nihayetinde de BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşılmasını zorlaştırır. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’nün (OECD) ifadeleriyle, “Yolsuzluk, kalkınmanın her seviyesindeki ülkeler için sürdürülebilir ekonomik, siyasi ve sosyal ilerlemenin önünde ciddi bir engeldir.” BM, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına (SKA) ulaşmak için yıllık 5 ila 7 trilyon ABD doları değerinde yatırım gerektiğini tahmin etmektedir.
Aynı zamanda, her yıl 3,6 trilyon ABD dolarının yolsuzluk nedeniyle kaybedildiğini de öngörmektedir. Küresel muhasebe mesleği ve 3,8 milyonun üzerinde üyesi, iş ortağı ve danışman rolleriyle, yolsuzlukla mücadelede önemli bir etkiye sahiptir.
İş dünyasında ve kamu sektöründe güvenilen danışmanlar ve ortaklar olarak, muhasebe meslek mensupları, yolsuzlukla mücadele konusunda bir duruş sergileyerek, riskleri azaltmak için becerilerini bilinçli olarak kullanabilir ve etik davranışı ile kurumsal kültürü teşvik ederek etkilerini artırabilir. Bu, Muhasebe Meslek Mensupları için Uluslararası Etik Standartları Kurulu’nun (IESBA) “Muhasebe Meslek Mensupları için Uluslararası Etik Kurallar”
(Uluslararası Bağımsızlık Standartları Dahil) standartları tarafından da desteklenmektedir.

Yolsuzlukla Mücadele Uyum Süreci, “işletmedeki herkesin” sorumluluğudur

Güçlü bir yolsuzlukla mücadele kültürü yaratmada ve yolsuzlukla mücadele uyumunu desteklemede işletmede çalışan herkes rol oynar. Yolsuzlukla mücadeleye yönelik yaklaşımın, işletme genelinde entegre edilmesi çok önemlidir. Çünkü yolsuzluğu önlemede olumlu bir kurum kültürü ve etik sisteminin önemi çok büyüktür. Muhasebe meslek mensuplarının bu alandaki rolleri genellikle, yolsuzluğu önlemek için en uygun sistemlerin, kontrollerin ve kurum kültürünün yerinde olmasını sağlamaktır. Ayrıca, birçok ülkede muhasebe meslek mensupları, hizmet akdi ile veya uygulamacı olarak çalışıyor olsalar da, IESBA Muhasebe Meslek Mensupları için Etik Kurallar hükümleri uyarınca, yasa ve düzenlemelere aykırı davranışa (NOCLAR olarak bilinen) yanıt verme yükümlülüğüne sahiptirler. Yolsuzluk meydana geldikten sonra soruşturma yapmaktan ziyade, yolsuzluğu önlemeye odaklanmak, işletmelerin kendilerini korumalarının en etkili yoludur. Yolsuzluk risk değerlendirmeleri, yolsuzluğa en yatkın alanları belirler ve işletme faaliyet risklerini azaltmak için atılacak adımların temelini oluşturur. Varsayılan olarak tasarlama yaklaşımı, yolsuzlukla mücadele önlemlerinin, faaliyetlerin başlangıcından sonuna kadar tüm süreç boyunca göz önünde bulundurulup entegre edilmesini sağlar.
Bir işletmede, muhasebe meslek mensupları, çeşitli roller aracılığıyla yolsuzlukla mücadele uyum programlarına katkıda bulunurlar. Fonksiyondan bağımsız
olarak, uyum programı sorumlusunun ve varsa yolsuzlukla mücadele uyum ekibinin birbirleriyle olan ilişkisi, entegre bir yaklaşımı desteklemede kritik öneme
sahiptir. Buna örnek olarak şunlar verilebilir:

FİNANS DEPARTMANININ ROLÜ
Muhasebe meslek mensupları, uygun davranışları modellemeli ve gözlemledikleri sorunları dile getirmelidir. Finans alanında üst düzey pozisyonlarda bulunan meslek mensupları, üst yönetimin taahhüdünü sergileyebilir ve doğru liderlik yaklaşımını benimseyerek örnek bir duruş sergileyebilirler. Ayrıca, iç kontrol sistemlerinin tasarlanması, geliştirilmesi ve uygulanmasında yer alacaklardır ve kayıt
tutma konusundaki iyi uygulamaları hayata geçireceklerdir. Finans alanındaki muhasebe meslek mensupları genellikle; işletme
içindeki personelle sistemler ve süreçler hakkında iletişim kurma ve eğitim verme, politika ve prosedürlerin tasarlanması ve bu politikaların yerleştirilmesi ve uygulanmasını sağlama konusunda rol alırlar.
Muhasebe ve finans birimi, diğer departmanlarla etkileşimlerinde uyumu teşvik edebilir ve çalışanlara kurumsal görevlerde bu uyumun önemini vurgulayarak yolsuzlukla mücadele gündemini destekleyebilir. Muhasebe meslek mensupları, tutarlı raporlama yaparak, (bkz. IFAC’ın Yolsuzlukla Mücadele Raporlamasını Anlama), üçüncü tarafların hile ve yolsuzluk standartlarına uyumunu güvence altına alarak ve bu yükümlülükleri sözleşmelerde belirterek işletme içinde şeffaflık ve hesap verebilirliğe katkı sağlayabilir.

İÇ DENETİMİN ROLÜ
İç denetim departmanının varlığı, işletmeler içinde şeffaflık ve hesap verebilirliğe katkıda bulunur ve kasıtlı yanlış davranışlara karşı caydırıcı bir rol oynar. İç denetçiler, işletme genelinde iç kontrol sistemlerinin tasarımını ve uygulanmasını gözden geçirir (temel iş kolları tarafından oluşturulan) ve denetim planlarının bir parçası olarak, kilit risk alanlarını vurgulayabilirler. Örneğin, tedarik ve satış, yolsuzluk riski için özellikle savunmasız alanlardır. İç denetçiler,
yolsuzlukla mücadele programlarının gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesine katılabilir ve/veya politikaların,prosedürlerin ve ilgili kontrollerin uygulanması konusunda güvence sağlayabilirler (bu, belirli bir yıl veya döngü için iç denetim planına bağlıdır). İç denetim bazı durumlarda, işletmenin kültürüne yönelik denetimler yapabilir, yolsuzluk riski değerlendirmelerine katkı sağlayabilir ve ayrıca yönetim kuruluna yolsuzlukla mücadele uyum programı konusunda
güvence verebilir.

Yolsuzlukla Mücadele Uyum Programlarının Yönetişiminde belirtildiği gibi, OECD/G20 Kurumsal Yönetişim İlkeleri, iyi yönetişimin nihai sorumluluğunun
yönetim kurulunda olduğunu vurgulamaktadır. Ancak önemli olan nokta,yolsuzlukla mücadele uyum yönetiminin açık bir şekilde ifade edilmesi ve etkin
bir şekilde çalışıyor olmasıdır. Birçok denetim komitesi, yolsuzlukla mücadele programının denetimi konusunda iyi bir konumdadır. Çoğu yönetim kurulunda en az bir muhasebe meslek mensubu üye olarak bulunmalıdır. Bu muhasebe meslek mensupları, yönetim kurulu üyesi olarak yolsuzlukla mücadele uyumunun denetimi üzerinde önemli bir etkiye sahip olup, kurum kültürünü pekiştirebilirler.

Hile ve Yolsuzluğun Kesişimi

Hile ve yolsuzluk genellikle el ele gider ve birçok işletme politikası her iki konuyu bir arada ele alabilir. Bu, birçok durumda uygun olabilir, ancak hile ve yolsuzluğu iki ayrı risk olarak değerlendirmek de faydalıdır. Çünkü hile yolsuzluk olmadan gerçekleşebileceği gibi, yolsuzluk da hile olmadan ortaya çıkabilir. Uluslararası Denetim Standartları (ISA), Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB) tarafından yayımlanmış olup, hileyi şu şekilde tanımlar: “Yönetim, yönetimden sorumlu olanlar, çalışanlar veya üçüncü taraflar arasında bir ya da daha fazla kişi tarafından, haksız veya yasa dışı bir avantaj
elde etmek amacıyla aldatma yoluyla gerçekleştirilen kasıtlı bir eylem” (ISA 240, Finansal Tabloların Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları).Yolsuzluk ise genellikle daha geniş bir şekilde tanımlanır. Basel Enstitüsü, yolsuzluğu şu şekilde tanımlar: • Kamu görevinin kişisel kazanç amacıyla kötüye kullanımı;
• Siyasi bir makam sahibi olmanın bir sonucu olarak kişiye verilen güç ve nüfuzun kötüye kullanımı;
• Bir işletmede etkili bir rol üstlenmek;
• Kişisel servete veya önemli kaynaklara erişim hakkı; veya
• Yüksek bir toplumsal statüye sahip olmak.
Kişisel kazanç, geniş bir şekilde tanımlanır ve yolsuzluk; rüşvet, çıkar çatışmaları,kayırmacılık, akraba kayırma (nepotizm),zimmete para geçirme, nüfuz ticareti veya yasama süreçlerinin kötü niyetli bir yolsuzluk amacıyla manipüle edilmesi gibi birçok davranış şeklinde kendini gösterebilir.